حق آموزش به معنای حق برخورداری از معلم توانمند است

۱۳ مهر برابر با ۵ اکتبر روز جهانی معلم است. شعار روز جهانی معلم ۲۰۱۸ «حق آموزش به معنای حق برخورداری از معلم توانمند است» انتخاب شده است.

امسال ۷۰امین سال تصویب اعلامیه حقوق بشر است که براساس آن آموزش یکی از حقوق اساسی هر انسانی است و همه کودکان حق دارند از آموزش اجباری رایگان برخوردار باشند و این شعار به این اشاره دارد.

موضوع امسال به این خاطر انتخاب شده است که به جامعه جهانی یادآوری کند که حق آموزش بدون حق برخورداری از معلمان توانمند و آموزش‌دیده امکان‌پذیر نیست. معلمان کلید دستیابی به تحصیلات فراگیر و عادلانه برای همه هستند. آموزش و پرورش زندگی انسان را دگرگون و متحول می‌کند. آموزش و پرورش سبب توسعه اقتصادی و اجتماعی، مروج صلح، پذیرش دیگری  و بردباری و کلید ریشه‌کن کردن فقر و دست‌یابی به تحقق فردی است. و معلمان، ابزاری هستند که آموزش از طریق آن‌ها منتقل می‌شود. بدون معلم، هدف آموزش که یکی از حقوق اساسی هر انسانی است، برآورده نمی‌شود. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که در سراسر دنیا با کمبود معلم رو به رو هستیم که این مانعی است برای رسیدن به آموزش باکیفیت، منصفانه و فراگیر.

 یونسکو در متنی که به مناسبت روز جهانی معلم ۲۰۱۸ منتشر کرده است می‌نویسد که ما هم‌اکنون با کمبود معلم رو به روهستیم و ۲۶۴ میلیون کودک و نوجوان هنوز به تحصیل دسترسی ندارند. در حال حاضر به ۶۹ میلیون معلم نیاز داریم به ویژه در بخش آموزش افراد آسیب‌پذیر مانند دختران، کودکان توان‌جو (معلول) کودکان پناهنده، کودکان مهاجر و کودکان فقیری است که در مناطق حاشیه‌ای زندگی می‌کنند.

کمبود معلم و افزایش تعداد کودکان و نوجوانان به معنای آن است که باید تعداد دانش‌آموزان در هر کلاس افزایش پیدا کند. در سال ۲۰۱۵ در کشورهای فقیر یک معلم مسئولیت ۴۱ دانش‌آموز را بر عهده داشت در حالی که در کشورهای ثروتمند هر معلم تنها مسئول آموزش به ۱۴ دانش‌آموز بود. تجربه نشان داده است که کلاس‌ها پرجمعیت روی در یادگیری دانش‌آموزان اثر منفی دارد به ویژه اگر معلم آموزش‌های لازم را برای مدیریت چنین کلاس‌هایی ندیده باشد.

معلم آموزش‌دیده حرفه‌ای و توانمند پایه و قلب آموزش باکیفیت است. با این حال در کشورهای فقیر بسیاری از کلا‌س‌های درس را معلمانی می‌گردانند که آموزش‌های لازم را ندیده‌اند. در سال ۲۰۱۵ تنها ۶۲ در صد از معلمان پایه ابتدایی و ۴۵ درصد معلمان دوره متوسطه جنوب صحرای افریقا آموزش‌های لازم مطابق با استانداردهای کشورشان دیدند.