در میان همه هنرهایی که در ایران رشد و نمو پیدا کردند، هنر نگارگری یکی از هنرهایی است که بیشترین تاثیر و الهام را از ادبیات ایران گرفته و آن را دست‌مایه کار خود قرار داده است. هنری که همواره در طول زمان و در قالب مکاتب گوناگون (مکاتب بغداد، سلجوقی، تبریز، جلایری، شیراز، هرات، ترکمن‌ها، قزوین، اصفهان و قاجار)، رشده کرده و به جایگاه مطلوبی رسیده است و امروزه زینت‌بخش موزه‌ها و مجموعه‌های شخصی است.
رنگ‌های طلایی و زرفام، تنوع نقوش انسانی و حیوانی، لباس‌های پرنقش و نگار، توجه به عنصر طبیعت، ترکیب‌بندی‌های هنرمندانه، فضاسازی‌های زیبا و استفاده از خط در کنار تصویر، همه و همه از جمله شاخص‌های هنری هستند که در طول دوران حیات نگارگری ایران وجود داشته و در هر دوره به نحوی بروز و ظهور پیدا کرده است. همان‌طور که اشاره شد نگارگری ایرانی بیشترین پیوند و ارتباط را با ادبیات دارد، لذا با تکیه بر همین موضوع یعنی داستان‌محوربودن نگاره‌ها و البته با نظر به وجه هنری این آثار، پیشنهاد می‌شود تا از این به بعد شرایطی را برای آشنایی بچه‌ها با این نگاره‌ها فراهم کنید.
با یک همت و عزم همگانی، نگاره‌های ایرانی را از بند کتاب‌ها رها سازید و آن را به اتاق بچه‌ها، کلاس‌های درس، کتابخانه‌ها و خلاصه به هر محیطی که بچه‌ها در آن حضور دارند، راه دهید. اجازه بدهید تا زین پس نگاره‌های ایرانی بخشی از تزئین اتاق بچه‌ها باشند. این را بدانید که شما با این کار امکان تماشای داستان‌های ایرانی را برای بچه‌ها فراهم خواهید کرد، ضمن اینکه آن‌ها به صورت غیر مستقیم با هنر نگارگری ایرانی هم آشنا می‌شوند. در حقیقت ما می‌خواهیم که همگی، همراه با بچه‌ها به نوعی با نگاره‌های ایرانی آشتی کنیم.
می‌خواهیم که چشم بچه‌ها از همان کودکی با زیبایی و ترکیب‌بندی درست خو بگیرد، چراکه نگارگری ایرانی سرشار از زیبایی است و اکثر قریب به اتفاق آن‌ها برمبنای ترکیب‌بندی‌های هنرمندانه و ظریف طراحی شده‌اند. ما امیدواریم تا با همراهی هم کاری کنیم تا به جای تماشای تصاویر بیگانه (چیزهایی که با فرهنگ ما همخوان نیستند و از سرزمین دیگری آمده‌اند)، بتوانیم از این به بعد تصاویر نگاره‌های ایرانی را در اتاق بچه‌ها ببینیم. تصاویری که بخشی از هویت فرهنگی هرکدام از ماست و دست روزگار ما را از آن غافل کرده است. ما می‌خواهیم به اصل خودمان بازگردیم.
حال با همه این تفاسیر شاید برایتان سوال پیش بیاید که کدام نگاره‌ها برای این کار مناسب هستند؟ در پاسخ باید بگوییم که اکثر نگاره‌های ایرانی این قابلیت (از لحاظ فرم و مضمون) را دارند. اکثر این نگاره‌ها بر پایه داستان‌ها شکل گرفته‌اند، اما حتی آن‌هایی هم که مبتنی بر داستان نیستند این ظرفیت را دارند که تخیل بچه‌ها را تقویت کنند و شروعی برای روایت یک داستان شوند. با این حال ما در اینجا چند عنوان و چند راه برای دسترسی به این آثار را معرفی می‌کنیم تا در قدم‌های اول بتوانید از آن استفاده کنید:
الف_ کارهای استاد کمال‌الدین بهزاد: نگاره‌های ساختن کاخ خورنق _ هارون‌الرشید در گرمابه _ ساختن مسجد سمرقند
ب_ کارهای استاد سلطان‌محمد نگارگر: نگاره‌های معراج پیامبر _ جشن سده _ خواب رستم _ پادشاهی کیومرث
ج_ نگاره‌هایی با موضوع محوری بازی چوگان
د_ مطالعه و بررسی کتاب‌های «شاهکارهای نگارگری ایران»، «مرقعات میرعلی هروی»، «جلوه‌های هنر پارسی»، «نگاهی به هنر نقاشی ایران» «کاخ گلستان؛ گزیده‌ای از شاهکارهای نگارگری و خوشنویسی»، «هنر دربارهای ایران» و «شاهنامه شاه طهماسبی»
ه- مراجعه به وب‌سایت موزه متروپولیتن نیویورک، موزه بریتانیا، کتابخانه بریتانیا، موزه ارمیتاژ و کتابخانه ملی پاریس هم می‌تواند منابع تصویری خوبی را در اختیار شما بگذارد. شما می‌توانید در این وب‌سایت‌ها با جستجوی عبارات «persian miniature» یا «persian manuscript» به تصاویر با ارزشی از نگاره‌های ایرانی دست پیدا کنید.
و_ گشت‌وگذار در گالری نگارگری موزه رضا عباسی و موزه ملی ملک هم یکی از فضاهایی است که گنجینه باارزشی از نگارگری ایرانی را پیش چشم شما خواهد گذاشت.
همه این مواردی که پیشنهاد شد تنها قطره‌ای از منابع پیش روی شما برای دسترسی و تماشای نگاره‌های ایرانی هستند. سعی کنید با استفاده از این روش‌ها در قدم اول یکی از نگاره‌های ایرانی را انتخاب، دانلود و یا اسکن کنید و سپس آن را در قطع بزرگ چاپ کنید. حالا همه‌چیز آماده است برای سیر و سیاحت در دنیای هنر ایرانی٬ دنیایی سرشار از نور و رنگ و زیبایی.
به دنیای هنر ایرانی خوش‌آمدید!
افزودن دیدگاه جدید