روش های ترویج شاهنامه برای کودکان و نوجوانان

برپایه ی تجربه های عملی مروجان، برای ترویج شاهنامه، شیوه های زیر پیشنهاد می شود:

• نقالی

داستانی را که برگزیده اید، برای کودکان یا نو جوانان نقالی کنید. نقالی لزوما نباید نقالی سنتی باشد، اما حرکات مختلف، تغییر صدا، لحن وآهنگ متناسب با حماسه و صحنه های داستان، برای مخاطبان همه گروه های سنی جالب است و شگفتی و کنجکاوی آن هارا بر می انگیزد. هنگام نقالی، اشعاری را از روی شاهنامه بخوانید. در نقل داستان برای گروه های سنی مختلف باید بر بخش هایی تکیه کرد که برای آن گروه جالب تر است. برای نمونه، در نقل داستان زال و رودابه برای کودکان، بر بخش کودکی زال تاکید کنید. اما برای نوجوانان، برای نمونه، در داستان زال و رودابه، روی عشق شور انگیز رودابه و زال، بازدارنده ها ی آن و ... تاکید بیشتری داشته باشید.می توان از مخاطبان خواست که هر یک پاره هایی از داستان را آن طور که خودبرداشت کرده اند، نقالی کنند. اشتباه های آن ها را در نقل رویدادهای اصلی اصلاح می کنیم و می خواهیم دوباره نقل کنند. از اشتباه های جزئی چشم پوشی می کنیم.

• نمایش خلاق داستان

مخاطبان را گروه بندی می کنیم و از آن ها می خواهیم با ساختن ماسک، داستان را نمایش دهند. این کار شور و شوق و تحرک زیادی ایجاد می کند.

نقاشی یا كلاژ صحنه‌ها

متناسب با شمار گروه ها، صحنه‌های داستان و رویدادها را به كمك مخاطبان مشخص می‌كنیم . از هر گروه می‌خواهیم صحنه‌ای را انتخاب کنند و با گواش، پاستیل و رنگ و روغن، آن را در کاغذ A3 به تصویر بكشند. تصویر صحنه‌ها با كلاژ نیز می‌تواند شوق‌انگیز باشد و تحرك وشادی ایجاد كند.

روخوانی شاهنامه

برای كودكان، یک داستان بازنویسی شده از شاهنامه را می‌خوانیم و چند بیت ساده از کتاب را که از پیش انتخاب كرده‌ایم، در جای مناسب با داستان روخوانی می‌كنیم.

برای گروه سنی ۱۱ تا ۱۶ ساله، متن داستان را از روی شاهنامه، بخش به بخش بلندخوانی می‌كنیم و از مخاطبان می‌خواهیم هر كدام ۱۰ تا ۱۵ بیت را روخوانی كنند. با این روش پس ازحدود ۲۰ جلسه، نوجوانان در حد متوسط نزدیک به خوب، توانایی خواندن شاهنامه را پیدا می‌كنند.

• مجسمه سازی با گل سفال

ساختن شخصیت‌ها وصحنه‌ داستان ها با گل سفال در گروه های ۲ تا ۳ نفره،‌ از شادترین و دلنشین‌ترین مراحل کار برای كودكان و نوجوانان است. تجربه نشان می دهد كه آن ها هنگام کار با هم به یادآوری آنچه خوانده یا شنیده‌اند، می‌پردازند تا بهتر بتوانند آن را با گِل سفال تجسم ببخشند. كودكان پیش‌دبستانی نیز به سراغ كتاب بازنویسی شده می‌روند تا تصور خود را کامل كنند.

• بازآفرینی داستان

از مخاطبان می‌خواهیم ماسك‌های شخصیت‌ها را به چهره بزنند یا جلوی خود بگذارند و داستان را هر طور دل شان می‌خواهد بنویسند. این مرحله برای گروه سنی ۱۰ تا ۱۶ سال است.

• برگزاری نمایشگاه

پس از کار با چند داستان، از نقاشی‌ها، كلاژ‌ها، فضاسازی‌ها، مجسمه‌های گلی و ماسك‌های ساخته شده نمایشگاهی ترتیب می‌دهیم و همه ی نوجوانان و كودكان و خانواده‌های شان را به بازدید از آن دعوت می‌كنیم.