برای تاسیس موزه دائمی فرهنگ کودکی فردا دیر است

شنبه ۱۰ خرداد نشستی به مناسبت رونمایی از سه جلد پایانی تاریخ ادبیات کودکان و هم اندیشی درباره آینده موزه فرهنگ کودکی در باغ موزه نگارستان برگزار شد.

این نمایشگاه موزه که ۲۹ آذر ماه سال گذشته گشایش یافت، ۳۱ خرداد با پایان یافتن قرارداد مابین موسسه و دانشگاه تهران، به کار خود پایان می دهد.

در این نشست احمد محیط طباطبایی، جانشین رئیس ایکوم، نوش آفرین انصاری دبیر شورای کتاب کودک، راضیه برومند هنرمند بازیگر، شیوا دولت آبادی رئیس انجمن حمایت از حقوق کودکان، غلامی، مدیر آموزش ابتدایی آموزش و پرورش، محمدحسن خوشنویس مدیر دفتر پژوش های فرهنگی، مهندس عشقی از نیکوکاران مدرسه ساز، فروغیان مدیر موزه سکه بانک سپه، ذهبی نماینده مدیر کل اداره موزه ها و اموال منقول فرهنگی، کفاش زاده نماینده رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی، دکتر رمضانی مسئول دفتر امور مجامع و سازمان های مردم نهاد سازمان میراث فرهنگی، دکتر تابش مدیرکل حوزه ریاست سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، غلامی رئیس گروه تکنولوژی گروه های آموزشی معاونت ابتدایی، عارف نیا رئیس روابط عمومی و اطلاع رسانی سازمان میراث فرهنگی، توران اشتیاقی از بنیان گزاران شورای کتاب کودک و شماری از هنرمندان و نویسندگان و کوشندگان عرصه ادبیات کودک حضور داشتند. شرکت سوگند و سوگل مافی، که به یاد مادر و پدرشان، معصومه سهراب و یحیی مافی، به موزه تاریخ فرهنگ کودکی نیز کمک مالی کردند، سبب شد بار دیگر یاد این دو کوشنده عرصه فرهنگ کودکی و بنیان گذار شورای کتاب کودک گرامی داشته شود.

این نشست با سخنرانی زینب پلاسی، مدیر داخلی باغ موزه نگارستان آغاز شد. او گفت که موزه ها، شرایط موزه ها، تاثیرگذاری آن ها، در جریان و فرایند فرهنگ پذیری ایده ای است که کمتر به آن توجه شده است. ما به عنوان بخش فرهنگی دانشگاه تهران رسالت خود دانستیم که در هزاره سوم که مهم ترین کارکرد دانشگاه ها را نه تنها کارکرد آموزشی و پژوهشی بلکه کارکرد جامعه پذیری و بازتولید فرهنگی است  به این امر توجه کنیم. از طرف دیگر قائل به این هستیم که موزه ها موثرترین ارگان ها متحول کننده ی جامعه هستند و اگر تعاملی بین موزه ها و بخش های مختلف جامعه برقرار شود این اثرگذاری و این کارکرد درست تر محقق شود. او در پایان اعلام کرد که باغ موزه نگارستان آمادگی دارد تا با نهادها در اجرای طرح های آموزشی و پژوهشی همکاری کند.

زهره قایینی در رونمایی سه جلد تاریخ ادبیات کودکان گفت که این سه جلد مربوط به دورانی است که نهاد کودکی و ادبیات کودکان دوران رفتارهای تجربی را پشت سر گذاشته است و به دوران رفتارهای نهادی گام می گذارد. در این دوران است که نهاد کودکی و ادبیات کودکان در گستره ملی به شکوفایی می رسد. همه این تجربه های نهادی و پراهمیت برای بهبود و توسعه زندگی کودکان در این سه جلد پایانی ثبت شده است. این سه جلد خاطره جمعی شمار زیادی از کوشندگان و پدید آورندگان و هنرمندانی است که در آن دوره تلاش گستره و کم نظیری کردند.

او با یاد کردن از بزرگانی که دیگر نیستند یادآوری کرد که بسیار بسیار دیر بود اگر کلید این کار امروز زده می شد و هشدار داد که اگر موزه دائمی تاریخ فرهنگ کودکی ساخته نشود خسارت جبران ناپذیر خواهد بود.
 او همچنین با اشاره به پروژه گسترده ی پژوهش در زمینه مطالعات کودکی که به سبب نبود جا و بودجه کافی بسیار کند پیش می رود گفت: "همین دغدغه ها سبب شد امروز گرد هم بیاییم تا بیاندیشیم در این ابرشهر تهران، در شهر پر از ساختمان های خالی چرا نباید یک نهاد پژوهشی که چنین کارهای بنیادی را در دست دارد مکانی مناسب برای پژوهش و دسترسی به منابع و آرشیوهایش داشته باشد؟ چرا نمایشگاه – موزه فرهنگ کودکی پس از ۶ ماه مکانی مناسب برای تاسیس یک موزه دایمی نیابد؟

مهندس محیط طباطبایی نیز پیش از آغاز هم اندیشی گفت که موزه وظیفه اش در جامعه همانند مادر است یعنی موزه محلی است که فرهنگ را به صورت اکتسابی حفظ می کند و به نسل آینده خود انتقال می دهد. اما جایگاه موزه ها به نقشی که فرهنگ در آن جامعه دارد بر می گردد. تا چه حد ما فرهنگ را عامل اصلی در جهت برنامه ریزی برای توسعه می دانیم؟ داشتن موزه در حقیقت بهره گرفتن از موزه است و بهره گرفتن از موزه یعنی چگونه از موزه ها به عنوان سکویی برای حرکت رو به آینده استفاده کنیم قطعا مهم ترین بخشی که وظیفه آموزشی در سطوح بالا و پایین جامعه بر عهده دارند وزارت آموزش و پرورش است. دیدگاهش این بخش از دولت نسبت به موزه چگونه است. او در بخشی دیگری از سخنانش نیز به اهمیت نهادهای غیر دولتی اشاره کرد و گفت که همیشه صلاح بر این است که چنین نهادهایی تقویت شوند تا کارش را در قالب وظایفی که بر عهد دارند انجام دهد زیرا دولت ها و افراد می آیند و می روند. اما نیازها سرجای خود باقی می مانند اگر برآورده کننده ی این نیازها خود جامعه باشد هیچ گاه متوقف نمی شود. او تجربه موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان را ارزشمند دانست و از آن به عنوان الگوی برای موزه ها در ایران یاد کرد."

او هم چنین گفت که سازمان آموزش و پرورش و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بنا بر برنامه پنج ساله چهارم و سوم براساس ماده ۱۶۶ پیوست برنامه باید از بودجه پژوهشی خود برای ایجاد موزه استفاده کنند.
در ادامه مهمانان به هماندیشی پرداختند. گنجانده شدن این برنامه در برنامه ریزی ها فرهنگی دوره توسعه، استفاده از ظرفیت نیکوکاران برای امور فرهنگی، درخواست از شهرداری برای اختصاص فضایی برای موزه و رسانه ای کردن و ایجاد سرمایه اجتماعی برای این موضوع راهکارهایی بود که در این هم اندیشی مطرح شد.

محیط طباطبایی در پایان افزود که براساس قانون اساسی کشور ما دولت موظف است امکانات آموزشی کودکان را تا ۱۶ سالگی فراهم آورد و فضاهای مکمل آموزشی مانند موزه ها را به وجود بیاورد. بنابراین تغییر نگرش مسئولان مهم ترین مسئله است.

اجرای موسیقی، نمایش فیلم و تقدیر از کسانی که در برگزاری این نمایشگاه همکاری داشتند از دیگر برنامه های این نشست بود.

 موزه - نمایشگاه فرهنگ کودکی به خاطر فعالیت هایش در چهار حوزه‌ی کودک و موزه، آموزش، پژوهش و بازید در بخش موزه های خصوصی از سوی ایکوم به عنوان موزه برگزیده سال ۹٢ انتخاب شد.