همواره در مورد تغذیه کودکان شیرخوار سخنان متناقض بسیاری گفته می شود کارشناسانی که این سخنان را پیگیری می کنند، راهکارهای زیر را برای رهایی از سردرگمی مادران شیرخواران یا پرستاران آن ها ارائه داده اند:
غذاهای متنوع را به تدریج به کودک بدهید. برای ماه های نخست زندگی، شیرمادر تنها چیزی است که شیرخوار نیاز دارد. وقتی کودک آماده شد غذاهای جدید را شروع کنید. فقط یک غذا در هر وعده به او بدهید. در سال نخست زندگی هدف این است که به کودک آموزش داده شود که از انواع غذاهای مغذی و پر ارزش لذت ببرد. عادت های غذایی سالم براساس همین نخستین و مهم ترین گام در تغذیه کودک آغاز می شود.
به اشتهای کودک خود توجه کنید تا از تغذیه بیش از حد یا کمتر از حد نیاز او پرهیز کنید. به شیرخواران تنها هنگامی که گرسنه اند غذا بدهید. هرگز کودک را مجبور نکنید غذایی را که نمی خواهد بخورد، تمام کند. به نشانه هایی که نشان دهنده سیری یا گرسنگی او هستند، به دقت توجه کنید.
شیرخواران نیازمند چربی ها هستند. اگر چه چربی ها منشأ بسیاری از مشکلات سلامتی در افراد بالغ هستند، اما برای شیرخواران در حال رشد منبع ضروری انرژی اند. چربی ها همچنان به تکامل سیستم عصبی آن ها کمک می کنند.
میوه ها و سبزیجات و حبوبات را انتخاب کنید، ولی خیلی از غذاهای پر فیبر استفاده نکنید. اگر چه غذاهای پرفیبر برای بزرگسالان مفید هستند، اما برای شیرخواران مناسب نیستند. این نوع مواد غذایی بیش تر حجم دهنده و پرکننده و کم انرژی هستند. مقدار طبیعی فیبر وسایر مواد مغذی موجود در میوه ها و سبزیجات و حبوبات به عنوان بخشی از غذای سالم برای شیرخواران مناسب است.
شیرخواران به قندها به میزان اندکی کم نیازمندند. قندها تأمین کننده انرژی اضافی اند که شیرخوار فعال و در حال رشد به آن نیازمند است. غذاهایی مانند شیرمادر ـ میوه ها و آب میوه ها و نیز سایر مواد غذایی منابع طبیعی قندها هستند. از غذاهایی که سیرکننده مصنوعی دارند باید پرهیز شود. این مواد انرژی مورد نیاز شیرخواران را تأمین نمی کنند.
شیرخواران به میزان کم به سدیم یا نمک خوراکی نیازمندند. سدیم یا نمک یک ماده معدنی ضروری برای بدن است که بطور طبیعی تقریباً در تمام غذاها یافت می شود. برای این که بدن شیرخوار به درستی کار کند، نمک به عنوان بخشی از یک غذای سالم برای او لازم است.
غذاهایی انتخاب کنید که دارای آهن، روی و کلسیم باشند. کودکان شیرخوار برای این که در ۲ سال نخست زندگی به رشد مطلوب خود دست یابند، به مواد غذایی سرشار از آهن، روی و کلسیم نیازمندند. این مواد معدنی برای داشتن خون سالم، رشد مناسب، و استخوان های قوی مهم و ضروری هستند.
اصولاً هیچ شاهدی وجود ندارد که نشان دهد رژیم های غذایی شدید در زمان شیرخواری آثار مثبتی داشته باشد، در حالی که خطرات و آثار زیانبار آن ها کاملاً به اثبات رسیده است.
مشکلات سلامتی در تغذیه کودکان
پدر و مادرها و پرستاران و نیز پزشکان باید در مورد بعضی موارد و مشکلات ناشی از تغذیه کودکان هوشیار باشند، تا بتوانند در هر مورد، اقدام سنجیده را بی درنگ انجام دهند. گاهی مشکلات، ناشی از روش های تغذیه ای نامناسب یا دریافت مواد مغذی ناکافی است. اینک به مهمترین این موارد اشاره می کنیم:
- غذای کودک آهن کافی ندارد.
- وقتی غذاهای جامد به منبع غذایی اصلی کودک تبدیل می گردد، هرم راهنمای ارزش های غذایی در دسترس نیست.
- نوشیدن شیرخام غیرپاستوریزه که ممکن است به باکتری ها یا ویروس ها آلوده باشد.
- نوشیدن شیر بز که میزان آهن، ویتامین C و ویتامین D آن کم است. اگر چنین شیری مصرف شود باید پاستوریزه باشد و نیز همراه با یک مکمل مولتی ویتامین و مواد معدنی متعادل همراه شود.
- پرهیز کودک از نوشیدن از فنجان در یک سالگی
- ادامه شیرخوردن کودک با شیشه بعد از گذشت ۱۸ ماهگی
- دریافت مکمل ویتامین ها و مواد معدنی بیش از میزان روزانه توصیه شده
- دریافت مقدار زیادی آب میوه بعد از ۶ ماهگی، مخصوصاً به عنوان جانشین به جای شیرخشک یا شیرمادر. البته به خاطر داشته باشید که پیش از ۶ ماهگی، آب میوه به هیچ وجه نباید به کودک داده شود.
منابع:
کتاب: Perspectives in NUTRITION / دیدگاه ها در تغذیه
نوشته : اساتید دانشگاه اوهایو و آریزونا
چاپ ششم ـ سال ۲۰۰۴
مترجم: دکترمحی الدین پیشداد محمدی
افزودن دیدگاه جدید