تاریخ هم می تواند لذت بخش و خواندنی باشد!

 تاریخ، و آشنایی با آن، بخش مهمی از هویت فرهنگی هر جامعه را تشکیل می دهد. برای حرکت به سوی آينده، باید نخست بدانیم از کجا و چه شرایطی آمده ایم؟ آشنایی با تاریخ، ذهن را به کنجکاوی و پرسش تشویق می کند.

برای این که بتوانیم شرایط کنونی خود را نقد کنیم و راه زندگی خود را بشناسیم به آگاهی درباره گذشته جامعه خود نیاز داریم. 

اما، آشنا کردن کودکان با تاریخ و  برانگیختن این کنجکاوی و تشنگی به دانستن درباره گذشته، چطور باید انجام شود؟ چگونه می توانیم کودکان را به تاریخ علاقه مند کنیم؟ از سوی دیگر، ادبیات و داستان ها، پر از جذابیت و خیال انگیزی هستند. آیا راهی هست که لذت بردن از ادبیات و آگاهی درباره گذشته را با هم بیامیزیم و با کودکان تجربه کنیم؟

تجربه کارگاه آموزشی داستان های تاریخی، در نهاد سون استوریز، در انگلستان، در پاسخ به این پرسش برگزار شد. تجربه ای که می تواند الهام بخش ما برای انجام تجربه های این چنین با کودکان و نوجوانان باشد:

در سال ۲۰۰۹، نهاد سون استوریز، به مجموعه آثار دو پژوهشگر تاریخی و نویسنده داستان های تاریخی برای کودکان و نوجوانان دست پیدا کردند. آن ها تصمیم گرفتند که بر اساس این آثار، یک کارگاه آموزشی داستان های تاریخی برگزار کنند. 

دانش آموزان پایه های پنجم و ششم به همراه آموزگاران خود در این کارگاه شرکت کردند. آن ها می خواستند منابع داستانی درباره رابین هود را بخوانند و بی طرفی و درست بودن اطلاعات شان را بررسی کنند. کار با کتاب "کمان ها به سوی اربابان"، نوشته Geoffrey Trease، کارگاه آغاز شد. این کتاب داستانی تاریخی از زندگی رابین هود است. کودکان، داستان های تاریخی گوناگونی درباره رابین هود خواندند و درستی اطلاعات و بی طرف بودن نویسنده را بررسی کردند. آیا رابین هود یک قهرمان بود یا یک تروریست؟ آیا نویسنده در تفسیر رویدادهای داستان، به سود یک طرف موضع گیری داشته است؟

نتیجه کار، به شکل یک دادگاه ساختگی ارائه شد. هر یک از کودکان، گزارشی از بررسی های خود تهیه کرده بودند و آن را در دادگاه ارائه کردند. آن ها، در هنگام ارائه کار، نقش شخصیت های داستان ها را هم بازی می کردند. کتاب های درسی مدرسه هم به عنوان بخشی از منابع کارگاه مورد استفاده قرار گرفتند.

در کنار  هر نشست کارگاه آموزشی، سون استوریز، یک برنامه خواندن برای لذت بردن هم اجرا می کرد. در این برنامه، کودکان با شماری از بهترین کتاب های داستانی تاریخی برای کودکان و نوجوانان آشنا شدند. پس از پایان کارگاه، ۸۶ درصد از شرکت کنندگان، گفتند که دربین کتاب های معرفی شده، کتابی را که دوست داشته باشند بخوانند پیدا کرده اند. 

به این ترتیب کودکانی که در کارگاه شرکت کردند هم از خواندن و شنیدن داستان ها لذت بردند و هم آموختند که به منابع تاریخی با دید انتقادی نگاه کنند و درستی اطلاعات و بی طرف بودن را به عنوان دو اصل مهم بررسی کنند.