«آیا ایجاد دموکراسی در کشوری که کمتر کسی در آن خواندن می داند امکان پذیر است؟ در جایی که همواره جنگ و بی ثباتی زندگی را تهدید می کند چگونه می توان از جامعه ای با سواد و مدرن سخن گفت؟ »
این بخشی از مقاله ای است که پاتریشیا آلدانا، رئیس کمیته بین المللی کتاب برای نسل جوان (IBBY ) پس از حضور در نشست چهار روزه نمایندگان منطقه ای IBBY در ماه می سال جاری در شهر بیگای (Biga ) ترکیه و گفت وگو پیرامون راه های توسعه ادبیات کودکان در افغانستان برای آشنایی بیشتر آن ها با کتاب و خواندن، نوشته است.
شرح رویداد های این نشست را می توانید در گزارش ویژه کتابک بخوانید.
آنچه آلدانا در این مقاله مورد توجه قرار می دهد بی سوادی گسترده در افغانستان و به ویژه در میان کودکان افغان با توجه به سال ها جنگ و درگیری در آن کشور است. فرهیختگان افغان از بازگشت حاکمیت طالبان بر سرزمینشان بیمناکند اما به باور پاتریشیا آلدانا راه به سوی جامعه مدرن، باثبات و امن با حاکمیت مردم افغان از پرداختن به آموزش و صرف هزینه دولتی برای تحصیل رایگان و فراگیر کودکان و به ویژه دختران در این کشور و ایجاد پایه های یک جامعه با سواد و آشنا با خواندن و دانستن می گذرد و نه از سنگلاخ صرف هزینه های کلان برای تجهیز ارتش و عملیات جنگی.
کودکان افغان با مشکلات بسیاری در زندگی و تحصیل روبه رو هستند. دولت افغانستان هنوز پایبندی خود را به کنوانسیون حقوق کودکان اعلام نکرده و کودکان در این کشور جنگ زده از وضعیت باثبات و مشخص قانونی برخوردار نیستند.
برابر آمار از میان ۱۲ میلیون کودک افغان تنها نیمی به تحصیل می پردازند و این در حالی است که نیمی از همین تعداد نیز در کپر ها و فضای آزاد بدون برخورداری از کمترین امکانات رفاهی و آموزشی درس می خوانند.
اما این تنها مانعی نیست که کودکان افغان با آن دست به گریبانند. کتاب و خواندنی هایی که با زبان و فرهنگ کودکان این سرزمین همساز و برای آن ها قابل درک باشد بسیار اندک است. نهاد ها و انجمن های غیر دولتی به اندازه کافی به این مسئله مهم و بنیادی بها نداده و به آن نمی پردازند. تنها یک نهاد ناسودبر به نام آیینه جهان (Ainaworld ) که دفتر آن در پاریس قرار دارد نشریه «پرواز» ویژه کودکان افغان را با کمک های مردمی چاپ و منتشر می کند. شوربختانه این تنها نشریه ویژه کودکان نیز با مشکلات مالی بسیاری دست به گریبان است و شماره های آن با فاصله های زمانی طولانی منتشر شده و در اختیار کودکان تشنه دانستن قرار می گیرد.
به باور رئیس کمیته بین المللی کتاب برای نسل جوان پرداختن به آموزش عالی برای رشد یک کشور بسیار ارزشمند است اما آنچه پایه و اساس رسیدن به چنین سطحی از دانش و سواد به شمار می رود آموزش ابتدایی و فراهم کردن امکان هر چه بیشتر خواندن و بیشتر دانستن و ورود به دنیای گسترده و با تکنولوژی آمیخته علم و ادب و هنر امروز برای کودکان یک سرزمین است.
افغانستان به کتابخانه هایی ویژه کودکان، پر بار از کتاب هایی به زبان دری و پشتو نیازمند است تا بتواند کودکانی با سواد و آشنا با خواندن بارآورد. کودکانی که سازندگان جامعه مدرن و باثبات آینده افغانستان هستند.
پرداختن به آموزش و ساختن مدرسه در شهرها و روستاها و مناطق دورافتاده افغانستان و فراهم کردن شرایط آموزش رایگان و آموزگاران کار آزموده برای کودکان این کشور در شرایط امروز افغانستان شاید دشوار باشد و سال ها به طول انجامد اما ناممکن نیست. صرف هزینه برای آموزش چه بسا باری بسیار کمتر از سرمایه های گزاف جنگ برای دولت این کشور در برداشته باشد.
به باور آلدانا آنچه در این میان انکار ناشدنی است این حق کودکان افغان است که همچون همه کودکان ساکن این کره خاکی باید از
آموزش و پرورش رایگان برخوردار باشند. آموزش به آن ها، تنها امید افغانستان برای ساختن جامعه ای باثبات و مدرن است.
افزودن دیدگاه جدید