مدرسه دخترانه: ایجاد فرصت های برابر

سازمان ملل طی سه سال اخیر، برنامه ای را در آسیا با هدف بازگردانیدن دختران به مدرسه به اجرا درآورده است.  بسیاری از کارکنان اداراتی که در آسیا مسئول بهبود وضعیت آموزشی دختران هستند، از انگیزه بسیار بالایی برخوردارند، با این حال این کارکنان در کشور خود در انزوا قرار گرفته اند زیرا دولت های آنان  چندان اهمیتی برای حل مسئله جنسیت قائل نیستند.

اوچیرخویاگ گانخویاگ، مسئول دفتر یونسکو در بانکوک میگوید: "مقامات می گویند ما مسئله جنسیت نداریم زیرا همه دختران غالبا به مدرسه می روند، اما در واقع مسائل گوناگونی در زمینه برابری و فرصت ها وجود دارد. "به گفته وی، دختران نه تنها باید فرصت به پایان رساندن دوران مدرسه را داشته باشند، بلکه باید بتوانند بدون روبه رو شدن با تبعیض به شغلی مناسب دست پیدا کنند." جنیا شبکه آسیایی سازمان ملل برای برابری جنسیتی در آموزش"، در سال ۲۰۰۲ ایجاد شد و هدف آن حمایت و تربیت افرادی بود که بتوانند تغییری در شرایط یاد شده ایجاد کنند.

برنامه جنیا، که مقر آن در بانکوک است در یازده کشور آسیایی افرادی را به عنوان رابط ملی در امور جنسیت تعیین کرد که این افراد، در وزارت آموزش و پرورش آن کشورها مسئول ترویج برابری آموزشی هستند. برنامه جنیا، کارگاه هایی را برای این افراد برگزار می کند تا آنها بتوانند از تجربیات یکدیگر استفاده کنند.

یانگزیا لی، رئیس واحد "جنسیت و آموزش اقلیت های قومی" در وزارت آموزش و پرورش لائوس میگوید: "با کمک های جنیا، کارآیی برنامه ما بسیار افزایش یافته است."

وی ادامه می  دهد: "مقامات لائوسی قبلا هیچ اعتنایی به مسئله برابری جنسیتی نداشتند، اما حالا تمایل بیشتری به شرکت در نشست های مربوطه نشان می دهند. برای ما بسیار آسان است که وجود چنین تبعیضاتی را به آنان ثابت کنیم. مثال در کتاب های درسی، کمتر دختری را می بینیم که نقشی اصلی را عهده دار باشد."حالا مسئولان پی برده اند که برای جلب دختران به سوی مدرسه، دولت باید با سنتی مبارزه کند که طبق آن مسئولیت کارهای 

مربوط به خانه بر دوش دختران است. احداث سرویس های بهداشتی جداگانه برای دختران در مدارس نیز می تواند نتایج موثری در این مسیر در پی داشته باشد. تاج محمد قریشی، از مسئولان وزارت آموزش پاکستان معتقد است که کاری ساده مانند دیوار کشیدن اطراف حیاط مدارس در آن کشور، باعث افزایش شمار دانش آموزان دختر شده است. او توضیح می دهد: "در غیر این صورت، والدین تصور می کنند که دخترانشان در مدرسه امنیت ندارند، زیرا عابران به آنها زل می زنند." 

بدین سان، طی سالهای اخیر، در دو استان پاکستان، در اطراف بیش از ۶۴۰۰۰ مدرسه خود دیوار کشیدند. ازدواج زودهنگام ـ گاه در حدود ۱۲ سالگی ـ در پاکستان و در لائوس  متداول است. خانم لی میگوید: "این نوجوانان حتی در صورت تأهل باید تحصیل را ادامه دهند و باید مدرسه ای در نزدیکی آنان وجود داشته باشد." او میافزاید: "هر چه مدرسه دورتر باشد، والدین بیشتر نگرانند که مبادا دختران شان در راه مدرسه مورد آزار جنسی قرار گیرند و یا این که برای آنان زمانی برای انجام کارهای خانه باقی نماند."

در لائوس، اجرای برنامه ای موسوم به "سطح صفر" این امکان را به نوجوانان می دهد تا همراه با کودکانی که به آنها سپرده شده اند، به مدرسه بروند، زیرا مدرسه مسئولیت مراقبت از این کودکان را هنگامی که دختران سر کلاس هستند، به عهده می گیرد. مقرر شد این شیوه تا سال ۲۰۱۰ به تمامی مدارس گسترش پیدا کند.

در پاکستان، دادن ناهار به دختران دانش آموز، عامل مضاعفی در تشویق والدین به فرستادن فرزندان شان به مدرسه شد. این موارد، تنها بخشی از ایده هایی است که می تواند مورد استفاده سایر کشورهای آسیایی قرار گیرد. کارگاه های جنیا، در تهیه بسته های آموزشی یونسکو برای ترویج برابری جنسیتی در آموزش کمک مؤثری بوده اند، ضمن اینکه در چگونگی توضیح مسائل مربوط به برابری جنسیتی برای مسئولان نیز تأثیر بسزایی داشته اند. این بسته های آموزشی که به زبان های گوناگون ترجمه شده، برای نظارت بر چگونگی برابری جنسیتی نیز مفید است.

دختران و مدرسه

• ۱۰۴ کشور از ۱۸۰  کشوری که اطلاعات آنها در سال ۲۰۰۲ به دست آمده است، موفق به ایجاد برابری شمار دختران و پسران در دوره آموزش ابتدایی شده اند.

• شدیدترین تبعیض بین جنسیت ها، که در راستای تفوق پسران است، در کشورهای عربی، جنوب و غرب آسیا و بسیاری از کشورهای جنوب صحرای افریقا متمرکز است.
• علیرغم بهبود وضعیت در دوره متوسطه بین سال های ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۲، برابری بین جنسیت ها در این دوره هنوز نامحقق است.
• در ۱۴ کشور جنوب صحرای افریقا که حدود سی درصد از آموزگاران را زنان تشکیل می دهند، شمار دانش آموزان دختر، ۲۰ درصد کمتر از پسران است. در چند کشور جنوب افریقا که حدود هفتاد و پنج درصد از آموزگاران زن هستند، شمار دختران دانش آموز بیش از پسران است.