كتابخانه پژوهشی، در سال ۱۳۷۹ همزمان با بنیان گذاری مؤسسه پژوهشی تاریخ ادبیات كودكان با هدف پشتیبانی و تأمین نیازهای اطلاعاتی گروه پژوهشی تاریخ ادبیات كودكان ایران آغاز به كار كرد و دو سال بعد حركتهای اولیه را برای تشكیل كتابخانه و مركز اطلاعرسانی ادبیات كودكان و نوجوانان ایران ساماندهی كرد. حاصل كار تا این زمان كتابخانهای با بیش از ۱۷هزار منبع اطلاعاتی دستهبندی شده است.
از مهمترین حوزههای موضوعی كتابخانه میتوان به ادبیات، ادبیات كودكان، آموزش و پرورش، تاریخ، هنر و جامعهشناسی اشاره كرد. منابع اطلاعاتی به شكل اصل یا کپی گردآوری شدهاند. بخش قدیمی و موزهای منابع اطلاعاتی همچون: عكسهای اصل، كتابها و نشریات چاپ سنگی و سربی، اسباب بازیهای قدیمی، ... تا بازگشایی موزه ملی فرهنگ و ادبیات كودكان و نوجوانان ایران در كتابخانه نگاهداری خواهند شد.
این كتابخانه دارای مجموعه متنوعی از منابع اطلاعاتی "برای كودكان" و "درباره ی كودكان" است، شامل: كتاب، مقاله، نشریه، سند، پایاننامه، گزارش و جزوه، عكس، نواركاست و صفحهی گرامافون. پوشش تاریخی كتابهای كودكان و نوجوانان به عنوان منابع اولیه این كتابخانه از آغاز چاپ كتابهای كودكان در دوران مشروطه تا سال ۱۳۵۷ است. منابع ثانویه، تمام کتابهای مرجع مورد نیاز پژوهشگران را، بدون توجه به تاریخ آن، در بر میگیرد. دسترسی به بخشی از این مجموعه هم اكنون به وسیله ایرانک به صورت پیوسته (Online) امكان پذیر است.
کتاب ها
كتاب های کتابخانه بر پایه رده بندی دهدهی ديويی و قواعد انگلوامريكن فهرست نويسی و ردهبندی شده است. در حال حاضر ۷۲۶۹ عنوان كتاب فارسی، كردی، ترکی، ارمنی، آسوری (چاپ سنگی، چاپ سربی، چاپی) در كتابخانه موجود است. قديمیترين کتاب موجود در كتابخانه: حسنين. كاتب محمد بن اسمعيل خوانساری. سفارشدهنده مشهدی احمد خوانساری. طهران: كارخانه مشهدی تقی، ۱۲۶۴ق.= ۱۲۴۸ش؛ و نسخه منحصر به فرد كتاب، تعليم و الاطفال. نوشته محمود بن يوسف مازندرانی (مفتاحالملک). كاتب محمود محمدرضای سلطانالكتاب لشكرنويس محلاتی. [بیجا]: كارخانه سيد مرتضی، ۱۳۲۲ق.=۱۲۸۳ش. است.
نشريه ها و مقالات
كتابخانه مجموعه ۳۸۳ عنوان نشريه، از نشريه های كودكان و نوجوانان و نشريه های بزرگسالان را كه دارای صفحه يا ستون كودكان هستند را به شکل اصل و كپی نگاهداری میكند. اطلاعات این نشریه ها و نسخه های موجود آن که در جعبه های ویژه نگهداری می شوند. به وسیله نرم افزار کتابخانه و "ایرانک بانک" قابل بازیابی است.
قديمی ترين نشريه كودكان (كپى) موجود در كتابخانه "مجلهالادب" به سرپرستى محمد وفادار است كه از سال ۱۳۳۶ق./۱۲۹۶ش. در مطبعه فاروس با فاصله دو ماه يكبار در تهران منتشر شده است. قديمیترين نشريه كودكان (اصل) موجود در كتابخانه "نونهالان" با مدير مسئولی عبدالله فريار است كه از سال ۱۳۲۲ توسط اداره انتشارات سفارت انگليس هر دو هفته يكبار منتشر در تهران شده است.
افزون بر نشريه ها، كتابخانه مجموعهای از ۴۲۴۶ عنوان مقاله را كه در پژوهش كتاب "تاريخ ادبيات كودكان ایران" از نشريه های قديم و جديد استخراج و مورد استفاده قرار گرفته است را نمايهسازی كرده است. کپی اين مقالات به وسيله نرمافزار كتابخانه و "ایرانک" قابل بازيابی است.
اسناد
۷۸۴ عنوان سند تاريخی، شامل: دستنوشتههای دست اندركاران ادبيات كودكان و نوجوانان، نامه ها، دستورالعمل ها، گواهی نامه های تحصيلی، ... به شکل اصل يا كپی در مجموعه ی کتابخانه سازماندهی و ساماندهی شدهاند. اين مجموعه اسناد در جعبه های ویژه نگاهداری میشوند و اطلاعات آنها به وسيله نرمافزار كتابخانه و "ایرانک" قابل بازيابی است.
مواد ديداری - شنيداری
اين مجموعه شامل ۴۰۱۵ قطعه عكس اصل و اسكن شده، ١٦٣ عنوان نوار صدا (مصاحبه با دستاندركاران ادبيات كودكان و قصههای كودكان)، ٢٠ حلقه ميكروفيلم، ۵۲ عنوان صفحه گرامافون، ۲۲ قطعه تمبر، ٢٠٨ عدد تابلوی نمايشگاهی، ١٩٥ قطعه اسباببازی قديمی و يك حلقه فيلم استريپ است. این مجموعه به وسیله نرمافزار کتابخانه قابل بازیابی است. در حال حاضر تنها اطلاعات مجموعه عکس ها به وسیله "ایرانک" در دسترس همگان قرار دارد.