در مجموعه کتاب «هندسه‌ی عصر حجری»، لئو و پالاس با کمک یکدیگر به استفاده‌های تاریخی، فن‌آوری و طبیعی از مفاهیم هندسی می‌پردازند. موضوعات کتاب‌ها عبارتند از: خط، کره، دایره، مثلث، مربع و مکعب. شخصیت‌های شاد و کمدی لئو و پالاس، همراه با منابع اطلاعاتی و نمودارها به خوانندگان کمک می‌کنند تا مفاهیم هندسی و ریاضی را درک کنند. هر کتاب شامل فهرست مطالب، خلاصه، کلمات کلیدی و واژه‌نامه است.
فعالیت‌های پیشنهادی زیر از کتابچه‌ای با عنوان «فعالیت‌هایی با موضوع عصر حجر برای فضای باز» انتخاب شده است. در این فعالیت‌ها کودکان علاوه بر لذت بردن و تمرین کار گروهی، انواع مفاهیم ریاضی را به شکل غیرمستقیم تمرین می‌کنند و به‌کار می‌برند.
مردم در زمان عصر حجر برای این‌که خود را گرم و خشک نگه دارند، از دست حیات‌وحش در امان باشند، قادر به شکار و پیدا کردن غذا باشند و پوشاکی برای خود داشته باشند، نیاز به سرپناه داشتند.
شما می‌توانید یک روز عصر حجری با کودکان داشته باشید. در این روز کودکان مانند قبیله‌ای از شکارچیان دور هم جمع می‌شوند و با فعالیت‌هایی که با دستان خود انجام می‌دهند می‌فهمند که در دوران قبل از تاریخ زندگی چگونه بوده است. و می‌فهمند دانش و مهارت زنده ماندن در دوران عصر حجر را دارند یا خیر؟
1- ساخت سرپناه
صحنه را برای کودکان آماده کنید:
خانواده‌های عصر حجری در خانه زندگی نمی‌کردند، یا حتی غار، هر چند که گاهی از سنگ و غار به‌عنوان سرپناه استفاده می‌کردند. آن‌ها در اطراف می‌گشتند تا برای خودشان در جای مناسبت اردوگاه موقت درست کنند، جایی که به غذا دسترسی مناسب داشته باشند.
ساخت سرپناه
شما وقتی می‌خواهید برای یک انسان عصر حجری سرپناه درست کنید، باید از مواد طبیعی اطرافتان استفاده کنید.
در ساخت سرپناه به این نکته توجه کنید که باید قبیله را از باران و باد و برف و حیات‌وحش محفوظ دارید و آن‌ها را گرم نگه دارید. محاسبه کنید به چه مقدار فضا نیاز دارید؟
ساخت سرپناه
محاسبات لازم برای حمل ایمن چوب‌ها را با کمک کودکان انجام دهید. طول چوب‌ها چقدر است و کدام بلندتر هستند؟ الوارهای بلند را یا باید کشید یا باید دو نفر سر آن را بگیرند و حمل کنند. چوب‌ها را نباید پرتاب کرد، نباید آن‌ها را از شاخه درختان کند و باید تقریبا مانند یک خط صاف باشند.
مرور فعالیت:
بعد از ساخ از کودکان بخواهید توضیح دهند چه‌گونه سرپناه خود را ساختند؟ با چه ابزاری؟ چطور فضای لازم را محاسبه کردند؟ و از چه اشکال هندسی برای ساخت سرپناه خود الگو‌برداری کرده‌اند؟ و یا اگر چه شکل دیگری می‌ساختند محکم‌تر بود؟
2- جمع‌آوری میوه (تمرین نشانه‌گیری)
میوه‌ها منبع خوب غذایی برای انسان‌های عصر حجر بوده‌اند. برای رسیدن به میوه‌های رسیده در بالای درختان، یک انسان عصر حجری نیاز داشت تا نشانه‌گیری و هدف‌گیری خوبی داشته باشد تا بتواند میوه‌ها را از درخت بیاندازد.
تمرین نشانه‌گیری
وسایل مورد نیاز:
توپ و هدف
شیوه درست پرتاب با دست را با کودکان مرور کنید:
- مستقیم و راست بایستید، توپ را در دستی که با آن پرتاب می‌کنید بگیرید و رو به هدف بایستید.
- اگر با دست راست پرتاب می‌کنید، نود درجه به سمت راست بچرخید، جوری که نسبت به هدف یک‌وری قرار گرفته باشید و نه روبروی هدف.
- اگر با دست چپ پرتاب می‌کنید، نود درجه به سمت چپ بچرخید، جوری که نسبت به هدف یک‌وری قرار گرفته باشید و نه روبرو.
- پاهایتان را به اندازه عرض شانه باز کنید.
- دستی را که با آن پرتاب نمی‌کنید مستقیم در راستای هدف قرار دهید و وزنتان را روی پای عقب‌تر بیاندازید.
- دستی را که با آن پرتاب می‌کنید تا نزدیک گوش خود بیاورید، جوری که با دست و آرنج خود شکلی شبیه مثلث بسازید ( اگر با دست راست میاندازید نزدیک گوش راست و اگر با دست چپ میاندازید نزدیک گوش چپ).
- حالا آماده پرتاپ هستید.
- در یک حرکت، وزن را روی پای جلویی بیاندازید، دستی را که با آن هدف را نشانه گرفته بودید به پایین بیاندازید و همین‌طور که بدنتان را دوباره نود درجه به سمت حالت اولیه می‌چرخانید، دست پرتابگر را به سمت شانه می‌برید تا توپ را بیاندازید.
- سه دایره به عنوان هدف بر روی دیوار نقاشی کنید (می‌توانید حلقه یا هر شی دیگری را به‌عنوان الگوی دایره انتخاب کنید). می‌توانید اندازه دایره‌ها را متفاوت انتخاب کنید تا کار را سخت‌تر کنید.
کودکان به نوبت کار پرتاب را انجام می‌دهند.
حین انجام فعالیت مفهوم زاویه را با کودکان مرور کنید.
مرور فعالیت:
بعد از انجام فعالیت از کودکان بخواهید توضیح دهند که برای پرتاب بهتر به چه نکاتی توجه کرده‌اند؟
3- ترکه‌بافی و گِل‌کاری
ساخت دیوار با ترکه و گِل‌کاری آن یکی از شیوه‌های ساخت دیوار است که در آن چوب‌های نازک یا ترکه‌های عمودی با شاخه‌ها یا ترکه‌های افقی بافته می‌شوند. سپس با کاه‌گل پوشانده می‌شوند. این شیوه یکی از قدیمی‌ترین شیوه‌های ساخت بناهای ضد آب است.
ترکه‌بافی
گِل‌کاری
وسایل مورد نیاز:
برای هر گروه از کودکان و با کمک خود آن‌ها شش عدد ترکه‌ی 50 سانتی‌متری به قطر 2 تا 3 سانتی متر ببرید. سپس 10 عدد شاخه یا ترکه با قطر حدود 1 سانتی متر و به طول 50 سانتی‌متر ببرید. مقداری گل رس و خاک و کاه یا پوشال نیز فراهم کنید.
ترکه‌بافی و گِل‌کاری
مراحل کار:
(این اندازه‌ها برای ساخت نمونه کوچک است که در تصویرها می‌بینید. برای ساخت نمونه‌های بزرگ‌تر اندازه را به تناسب بیشتر در نظر بگیرید.)
- بر روی زمین یا یک تخته 6 سوراخ ایجاد کنید که از هم 7 سانتی‌متر فاصله داشته باشند و 6 عدد از چوب‌های کلفت‌تر را محکم در آن فرو کنید.
- دور پایه‌ها از ملات کاه‌گل بمالید تا سفت و محکم شود.
- حالا ترکه‌ها را از بین 6 شاخه عمودی به صورت یکی از رو و یکی از زیر ببافید تا این‌که ارتفاع آن به 4 سانتی متر از سطح زمین برسد.
- مطمئن شوید که انتهای ترکه‌های بافته شده 4 سانتی‌متر از آخرین ترکه عمودی بیرون زده‌اند.
- به بافتن شاخه‌ها ادامه دهید، بین هر ردیف هم 4 سانتی‌متر فاصله بگذارید.
- حالا با مخلوطی از کاه‌گل روی آن را بپوشانید. یعنی باید مخلوط را با دست بر روی چوب‌های بافته بمالید و فشار دهید.
- اگر نیاز بود از شاخه‌های نازک برای ادامه بافت جاهای خالی استفاده کنید.
- حالا اجازه دهید تا دیوار خشک شود و از ساخت آن لذت ببرید!
حین اجرای فعالیت اندازه‌گیری‌ها را به خود کودکان بسپارید.
افزودن دیدگاه جدید