کتاب هدهد، جایگاه ارائه کتاب‌های باکیفیت کودک و نوجوان

​فروشگاه کتاب هدهد از شناخته‌شده‌ترین فروشگاه‌های برخط کتاب کودک و نوجوان است. برای آشنایی بیش‌تر با این مجموعه، گفت‌وگویی با فاطمه‌ سیف‌ اشرفی، مدیر کتاب هدهد، انجام داده‌ایم.

• به عنوان پرسش نخست، مخاطبان ما را آگاه کنید که کتاب هدهد فروشگاه کتاب کودک و نوجوان است، یا فراتر از آن رسالت‌هایی دیگر برای خود تعریف کرده که با تجارت مرسوم متفاوت است؟

کتاب هدهد با هدف ترویج کتاب‌ها و بازی‌افزارهای با‌کیفیت کار خود را آغاز کرده است. کار ترویج و معرفی کتاب و بازی‌افزارهای مناسب به مخاطب از اهداف اصلی فروشگاه کتاب هدهد است که بر این امر تاکید بسیار دارد. از این رو هر کتاب یا بازی‌افزاری برای فروش، وارد فروشگاه نمی‌شود مگر مورد تایید کارشناسان ما قرار گیرد، اگر کتاب یا بازی‌افزاری در بازار، فروش بالایی هم داشته باشد اما در دسته کتاب‌ها یا بازی‌افزارهای باکیفیت قرار نگیرد وارد مجموعه کتاب هدهد نمی‌شود و این مهم نشان می‌دهد که هدف کتاب هدهد تجارت و فروش بیش‌تر نیست.

رسالت کتاب هدهد ترویج و آگاه کردن مخاطبان‌اش به اهمیت و ضرورت کتابخوانی و دسترسی به بازی‌افزارهایی است که به رشد هوشی، اجتماعی و سرگرم کردن کودکان و نوجوانان کمک می کند. اگر بخواهم فقط در این جا از اهمیت کتاب بگویم، با کتابخوانی دنیایی در برابر کودک باز می‌شود که هیچ جایگزینی برای آن نیست، با خواندن کتاب باکیفیت، کودک هر آنچه را که باید بداند و بیاموزد ازجمله اعتمادبه‌نفس، دوست‌یابی، صلح و دوستی، پذیرش تفاوت‌ها، شناخت احساسات، کمک و همکاری و صدها موضوع دیگر را فرا‌می‌گیرد. این‌ فراگیری‌ها از سودمندی‌های کتابخوانی است.  

• کتاب هدهد وابسته به کدام نهاد است و نقش آن در این نهاد چگونه تعریف شده است؟

کتاب هدهد یکی از بخش‌های موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان است؛ نهادی غیردولتی که حدود بیست سال در حوزه‌ی ادبیات کودکان پژوهش و فعالیت می‌کند. در حقیقت کتاب هدهد در زیر مجموعه شبکه‌های ترویج کتابخوانی موسسه مانند انتشارات یا کتاب‌های تاک و برنامه «با من بخوان» تعریف شده است. کتاب هدهد نه‌تنها کتاب‌ها و بازی‌افزارهای باکیفیت را در اختیار مخاطبان عام قرار می‌دهد که نقش پشتیبان برنامه «با من بخوان» و بخش انتشارات موسسه را هم دارد. بخش بزرگی از کار روزانه همکاران من در این مجموعه آماده‌سازی سفارش‌ها برای کتابخانه‌های «با من بخوان» و خارج از برنامه «با من بخوان» است. یعنی کتابخانه‌های محلی یا آموزشگاهی که علاقه‌مندان در جایی راه‌اندازی کرده‌اند و برای دسترسی به مجموعه‌ای از کتاب‌های باکیفیت سفارش کتاب خود را به کتاب هدهد واگذار می کنند.

خرید کتاب‌های انتشارات موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان

• انتخاب کتاب در کتاب هدهد به چه ترتیبی است و چه راهی پیموده می‌شود تا کتاب در سایت کتاب هدهد بارگذاری شود؟

کتاب هدهد ابتدا کتاب‌های جدید ناشران را بعد از جستجو در رسانه‌ها یا سایت‌های‌شان برای بررسی تهیه می‌کند. همکاران و کارشناسان کتاب هدهد، کتاب‌ها را می‌خوانند و اگر کتاب تایید شود، خلاصه‌ای از آن را برای معرفی می‌نویسند. علاوه‌بر معرفی، اطلاعات کامل دیگری ازجمله گونه، موضوع، گروه سنی، شابک، نام نویسنده، نام تصویرگر، نام مترجم، وزن و اندازه کتاب، ناشر، سال نشر هم در کنار معرفی کتاب در سایت کتاب هدهد بازگذاری می‌شود.

• در ارتباط با پرسش قبل، این که بیش‌تر کتاب‌های تولیدی چه تالیف و چه ترجمه حتا چند خط در معرفی خود ندارد و کتاب هدهد بخشی را دارد که برای این کتاب‌ها چکیده‌نویسی می‌کند. می‌توانید بگویید تا چه اندازه این کار لازم است و چرا ناشرهای کتاب کودک و نوجوان این‌قدر به این موضوع مهم بی‌تفاوت هستند؟

چکیده‌نویسی کتاب یکی از مهم‌ترین بخش‌هایی است که هر سایت فروش آنلاین باید داشته باشد چرا که مخاطب با خواندن چکیده می‌تواند تصمیم بگیرد کتاب را تهیه کند یا خیر. هدهد با داشتن تیم قوی معرفی کتاب که متشکل از چندین متخصص ادبیات کودک است، معرفی‌های مناسبی را تهیه می‌کند که موضوع و محتوای کتاب را به خوبی مشخص می‌کند؛ البته که این کار زمان و انرژی بسیاری را لازم دارد که بیش‌تر ناشران یا فروشگاه‌ها به همین علت ترجیح می‌دهند این کار را نکنند، اما کتاب هدهد ترجیح می‌دهد به جای استفاده از چند خط پشت جلد کتاب‌ها که اکثرا هم گویای محتوای اصلی نیستند از معرفی‌های اختصاصی خود استفاده کند تا مخاطب موضوع و محتوای اصلی کتاب را دریابد.

• حجم فرآورده‌های بارگذاری شده در کتاب هدهد تا چه میزانی است؟

تقریبا سالانه بین 800 تا 1000 عنوان کتاب جدید با‌کیفیت وارد سایت کتاب هدهد می‌شود و در دسترس مخاطبان قرا می‌گیرد.اما از این میزان متاسفانه هر سال تعداد زیادی کتاب به علت تمام شدن موجودی ناشر نایاب می‌شوند که این برای خود ما هم بسیار هزینه‌بر است. در حقیقت بازار بی‌دروپیکر ادبیات کودکان در ایران که میل به انتشار کتاب‌های ترجمه بدون کپی‌رایت دارد و سودجویی بسیاری از ناشران سبب این بهم‌ریختگی و هزینه‌زایی برای بخش‌های دیگر در حوزه ادبیات کودکان شده است.  

• آیا ناشران کتاب کودک و نوجوان همکاری خاصی با شما دارند که روند کارتان را آسان‌تر کند؟

در بخش ناشران ما با سه‌دسته از ناشران رو‌به‌رو هستیم.

 دسته اول ناشرانی هستند که هر کتاب جدیدی که چاپ می‌کنند خودشان برای کتاب هدهد به صورت اهدا برای بررسی ارسال می‌کنند. این ناشران تمایل دارند کتاب‌های جدید‌شان سریع‌تر بررسی و سپس وارد سایت کتاب هدهد شود و در دسترس مخاطبان قرار گیرد و با این کار، با فهرست شدن کتاب‌شان در سایت جست‌و‌جوی کتاب برای مخاطبان آن نشر خاص هم بهتر می‌شود.

دسته دوم ناشرانی هستند که خودشان کتاب‌های جدیدشان را برای کتاب هدهد ارسال نمی‌کنند ولی این همکاری را می‌کنند که لیست کتاب‌هایی که کتاب هدهد برای بررسی ارسال می‌کند را  به صورت امانی در اختیار ما قرار می‌دهند.

و دسته سوم ناشران بزرگی هستند که در این کار همکاری نمی‌کنند و حتا کتاب‎ها را به صورت امانی هم در اختیار کتاب هدهد قرار نمی‌دهند و ما مجبور هستیم کتاب‌ها را برای بررسی خریداری کنیم. این همان نکته‌ای است که پیش‌تر هم گفتم. وضعیت آشفته ادبیات کودکان در ایران، سبب شده است که برخی از ناشران که سهم اصلی را در سود بدون زحمت از انتشار کتاب‌های ترجمه دارند، در این مورد هم رفتاری غیرحرفه‌ای از خود نشان می دهند و بار کار را به روی نهادی می‌اندازند که برای هر ریالی که هزینه می‌کند، باید تلاش فراوانی انجام دهد.  

• تفاوت کتاب هدهد با فروشگاه‌های دیگر آنلاین که در این عرصه فعالیت می‌کنند در چه محورهایی است؟

از ویژگی‌های مهم و اصلی کتاب هدهد گردآوری مجموعه‌ای از کتاب‌های با‌کیفیت است، اینکه هر کتابی را وارد مجموعه‌ نمی‌کنیم، کتاب هدهد را تبدیل به کتابفروشی‌ای منحصربه‌فرد کرده است. کتاب هدهد اهمیت ویژه‌ای برای مخاطب خود قائل است و حاضر نیست کتاب‌هایی که استاندارهای کتابی باکیفیت را ندارد یا به عنوان نمونه ترجمه درستی ندارد، اطلاعات نادرست به مخاطب می‌دهد، تصاویر کتاب باکیفیت نیست و ... را در دسترس مخاطب قرار دهد، اولویت برای کتاب هدهد مخاطب است. و نکته بسیار مهم درباره کتاب هدهد این است که همیشه در موتورهای جست‌وجوی بزرگ مانند گوگل، سایت کتاب هدهد در رتبه اول است. این به دلیل تلاش همکاران بخش فنی ماست که در این حوزه بسیار می‌کوشند. به تازگی گوگل برای کتاب هدهد نشان طلایی صدهزار کلیک را فرستاد.

نشان طلایی گوگل برای کتاب هدهد

بالا بودن رتبه در موتورهای جست‌وجو با توجه به سایت‌های دیگری مانند دیجی کالا که آن‌ها هم کتاب کودک و نوجوان می‌فروشند کار آسانی نیست. در حالی که تفاوت در هزینه‌کرد کتاب هدهد و آن‌ها تفاوت از زمین تا آسمان است.

• در ارتباط با مشتریان یا مخاطبان چه اطلاعات خاصی به آن‌ها می‌دهید که دیگر همکاران در این عرصه نمی‌توانند ارائه دهند؟

در کتاب هدهد مخاطبان می‌توانند کتاب‌ها را در طبقه‌بندی‌های مختلف جستجو کنند. کتاب‌ها براساس گروه سنی، موضوع و گونه تفکیک شده‌اند. این طبقه‌بندی را در هیچ سایت دیگری نمی‌توانید ببینید.

دسته‌بندی گروه سنی در سایت کتاب هدهد

این کار به مخاطب کمک می‌کند تا سریع‌تر کتاب مورد نظرش را بیابد. بالغ بر 70 موضوع مختلف در قسمت کتاب‌های موضوعی وجود دارد.

بخش دسته‌بندی موضوعی در سایت کتاب هدهد

• اگر مخاطبان و مشتریان از کار کتاب هدهد نقد داشته باشند، از چه راه‌هایی می‌توانند آن را به شما منتقل کنند؟ ارتباط شما با مشتریان و مخاطبان از چه راه‌هایی ممکن است؟

راه‌های ارتباطی مخاطبان عزیز با کتاب هدهد به شرح زیر است:

1- چت کتاب هدهد با عنوان هدهدیار در سایت هدهد

2-  ارسال ایمیل به آدرس Hodhod.bookshop@gmail.com  

3- ارسال پیام به تلگرام و واتس‌اپ به شماره‌های 09365942323 و 09365942245

4- تماس تلفنی به شماره 88553528

• آیا کتاب هدهد نمایشگاه یا فروشگاه حضوری هم دارد؟

خیر کتاب هدهد فروشگاه حضوری ندارد ودوستان باید سفارشات خودشان را از طریق سایت ثبت کنند تا با پست یا پیک برای‌شان ارسال شود. البته عزیزان تهرانی می‌توانند به جای گزینه پست، دریافت حضوری در سایت کتاب هدهد را انتخاب کنند و حضوری برای تحویل گرفتن بسته تشریف بیاورند.

• به عنوان مدیر فروشگاه کتاب کودک و نوجوان کتاب هدهد چه آرزوهایی برای آن در سر دارید؟

بزرگ‌ترین آرزوی کتاب هدهد این است که هر خانواده از اهمیت، ضرورت و تاثیر کتاب‌خواندن بر کودک آگاه شود. ما امیدواریم روزی برسد که کتاب هدهد به عنوان مرجع کتاب‌های با‌کیفیت در سراسر ایران شناخته شود که البته این مورد را با دریافت سفارش کتاب از شهرها و روستاهای دورتجربه کرده‌ایم ولی دوست داریم همه بتوانند از امکاناتی که سایت کتاب هدهد در دسترس مخاطبان قرار داده است، استفاده کنند.