مصاحبه های فرهنگ کودکی
در این صفحه می‌توانید مصاحبه‌هایی با نویسندگان و فعالان حوزه‌ی کودک را بخوانید. مصاحبه با نویسندگان درباره‌ی آثارشان، گفت‌وگو با ترویج‌گران کتاب کودک، به اشتراک گذاشتن تجربه‌های کتابخوانی مربیان و آموزگاران و... همه در این قسمت از کتابک برای شما گردآوری شده‌اند.
گفت‌وگوهای اختصاصی با نویسندگان درباره‌ی آثارشان، دید کامل‌تری درباره‌ی هر اثر به شما می‌دهد.
به اشتراک گذاشتن تجربیات کتابخوانی نیز می‌تواند به شما کمک کند تا جلسات کتابخوانی پربارتری را با کودکان برگزار کنید.
همچنین در بخشی از مصاحبه‌ها، با چهره‌های سرشناس فرهنگی گفتوگویی درباره‌ی تاثیر کتابخوانی بر فرزندان‌شان انجام شده است.
چون حوزه فعالیت سایت کتابک فرهنگ و ادبیات کودکان است، پرسش نخست این است. در دوره کودکی‌تان، چه رابطه‌ای با پرندگان داشتید؟
اگر در یک کلمه بخواهم آن را خلاصه کنم باید بگویم، نسبت به پرندگان آزاد و وحشی «کنجکاو» بودم. در ذهن من پرندگان به دو گروه اهلی ( خانگی) و وحشی تقسیم شده بودند. در مورد پرندگان اهلی، در کودکی که فضای مناسبی در حیاط داشتیم، در دوره‌ای تعدادی از پرندگان خانگی و اهلی نظیر مرغ و خروس، بوقلمون، غاز و اردک داشتم و نگهداری می‌کردم. مسئولیت غذادهی، آماده‌سازی و نگهداری لانه، بهداشت و نظافت و ... همه با خودم بود و از اینکه مسئولیت محافظت از موجودی را داشتم لذت می‌بردم و البته برایم سازنده بود.
سه شنبه, ۲۷ تیر
فروشگاه کتاب هدهد از شناخته‌شده‌ترین فروشگاه‌های برخط کتاب کودک و نوجوان است. برای آشنایی بیش‌تر با این مجموعه، گفتوگویی با فاطمه سیف اشرفی، مدیر کتاب هدهد، انجام داده‌ایم.
سه شنبه, ۲۳ خرداد
ژاله بحرینی مطلق در چله‌ی تموز و بلندترین روز سال 1354 در خانواده‌ای فرهنگی در شهر برازجان، چشم به جهان گشود. او با گذراندن دوره‌ی چهار ساله‌ی دانش‌سرای مقدماتی، در سال 1376 به استخدام وزارت آموزش و پرورش درآمد و به شهر بندری دیر رفت و آموزگار کودکان دبستانی شد. ژاله بحرینی در کنار حرفه آموزگاری و به کمک هنر تئاتر، به پرورش کودکان نیز پرداخت و نخستین نمایش‌نامه‌اش را برای کودکان در سال 1375 نوشت و با راه‌اندازی گروه نمایشی کودکان، این نمایشنامه را کارگردانی و در تنها سالن سینمای شهر برازجان، اجرای همگانی کرد.
سه شنبه, ۵ اردیبهشت
پیش از این مقاله بخوانید: آشنایی با رمان گرافیکی در گفت‌وگو با عادله خلیفی (بخش نخست)
از نگاه شما داستان گرافیکی چه تعریفی دارد و زیرگونه‌های آن چیست؟
برای پاسخ به این پرسش، باید درباره‌ی سه موضوع بحث کنیم و منظورمان را از «ریخت در کتاب کودک»، «آیا مخاطب کتاب‌های کودکان، کودکان هستند؟» و «مهارت کتابخوانی یا عادت کتابخوانی؟» مشخص کنیم. پاسخ به این پرسش‌ها پیش از تعریف رمان گرافیکی مهم است.
سه شنبه, ۱۶ اسفند
جایگاه ماهی سیاه کوچولو در ادبیات کودکان ایران کجاست؟
ماهی‌سیاه کوچولو یک اثر ادبی فشرده در قالب کتاب تصویری است. متن آن کار صمد بهرنگی و تصویرهای آن کار فرشید مثقالی است. این اثر چون یک کتاب تصویری است براساس ساختار کتاب‌های تصویری باید باهم دیده شود. اما حالا که فرض برجداسازی آن است، در تحلیل جایگاه ماهی‌سیاه کوچولو در تاریخ ادبیات کودکان باید مولفه هایی را در نظر داشت، مانند:
چهارشنبه, ۱۰ اسفند
گفت‌وگو با لیا مسعودی، هم‌یار کتابخانهی «با من بخوان» روستای زلان
چندی پیش عکس زیبایی از یکی از دختران عضو کتابخانهی «با من بخوان» روستای زلان در استان کرمانشاه به دست‌مان رسید. نوجوانی به نام لیا مسعودی که کتاب‌های متعددی را که تاکنون خوانده بود پیرامون خود چیده بود. کتاب‌ها و لیا در مرکز آن، تصویر گلی زیبا را برای‌مان تداعی کرد که شکوفا شده است.
یکشنبه, ۷ اسفند
1. اگر بخواهم از یک زاویه نابهنگام و ناگهانی شروع کنم؛ این پرسش است: چرا این قدر شیفته دیوها هستید؟
سه شنبه, ۲۵ بهمن
جایگاه ماهی سیاه کوچولو در ادبیات کودکان ایران کجاست؟
دوشنبه, ۲۴ بهمن
گرافیک ناول یا رمان و داستان گرافیکی در ایران سابقه چندانی ندارد. به‌ویژه اگر کار برای گروه سنی کودک و نوجوان باشد. یکی از نویسندگان پیشگام این گونه ادبی عادله خلیفی است که با دو مجموعه مورد توجه مخاطبان قرار گرفته است. با همه این‌ها این‌گونه ادبی و هنری در ایران ناشناخته است. برای آشنایی با ویژگی‌ها و جنبه‌های داستان و رمان گرافیکی با او گفتوگویی انجام داده‌ایم که می‌تواند برای مربیان، کتابداران، آموزگاران، و همه‌ی علاقه‌مندان به شناخت این‌گونه ادبی سودمند باشد.
محمدهادی محمدی
سه شنبه, ۱۸ بهمن
گفت‌وگو با کفایت‌آریایی فر، عکاس و پژوهش‌گر – بخش دوم
«برای پیدا کردن پاسخ پرسش‌های اساسی، که مجموعه‌ی آن‌ها بخش بزرگی از فرهنگ ما را تشکیل میدهند، نیاز به تلاش پیگیر و پیوسته است؛ کدام نقش گلیم از شکفتن گل‌های بهاری الهام گرفته؟ کدام آوا، از جوش و خروش چشمه‌ساران پدید آمده؟ کدامین رنگ به آفتاب‌نشین می‌ماند؟ در فریادهای ماهی‌گیران چه واژه‌هایی بیش‌تر تکرار شده؟ آوازهای کشاورزان هنگام چای‌چینی چیست؟ زمانی که در کارگاه خانگی کوزه‌ای ساخته می‌شود، با چه ابزاری روی آن نقش می‌اندازند؟ وقتی چادرشب می‌بافند، نگاره‌ی چه جانوری روی آن بافته می‌شود؟ چرا بیش‌تر چادرشب‌ها قرمزند؟
دوشنبه, ۱۲ دی
گفت‌وگو با کفایت آریایی‌فر، عکاس و پژوهش‌گر- بخش نخست
پرداختن به تاریخ، فرهنگ کودکی و میراث فرهنگی یکی از حوزه‌های مهم و اصلی فعالیت موسسه‌ی پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان است. ما در برنامه‌ی «با من بخوان» نیز همواره بر اهمیت فرهنگ بین‌نسلی و ارتباط بین فرهنگ‌های گوناگون تاکید داشته‌ایم. ما بر این باوریم که کتابخانهی کودک می‌تواند جایی برای آموختن درباره‌ی میراث و ارزش‌های فرهنگی و آشنایی با دیگر فرهنگ‌ها و هویت‌ها باشد. معتقدیم کتابخانهی کودک، به‌ویژه کتابخانهی «با من بخوان»، محل تلاقی گذشته و حال و آینده است و پایگاهی برای حفظ، گسترش و تعالی فرهنگ.
سه شنبه, ۶ دی
در روزهای پایانی فصل بهار امسال، چهار عنوان نمایشنامه برای کودکان و نوجوانان به نام‌های «در جستجوی مادر»، «دختر ابرها»، «زیباترین موجود دنیا» و «ملکه‌ی زباله‌ها» نوشته‌ی ژاکلین سپهری را «انتشارات عاصم» تبریز با شمارگان 500 نسخه چاپ و منتشر کرد.
چهارشنبه, ۲۹ تیر
غلبه بر شوک سخت است! (برگزیده‌ی جایزه یک عمر دستاورد بوک تراست[1])
این گفت‌وگو را «امیلی دربل» با «دیوید مک‌کی» انجام داده است. در این گفت‌وگو، مک‌کی آشکار می‌کند که چگونه کتاب‌های کلاسیک خود را خلق کرده است - از المر تا «نه اکنون، برنارد» [2] و «آقای بن»[3]. در این گفت‌وگو «دربل» ریشه‌ها و منابع الهام حرفه‌ی شگفت‌انگیزی که بیش از شصت سال ادامه داشته است را به کنکاش گرفته است.
چهارشنبه, ۲۱ اردیبهشت
گفت‌وگو با ثریا قزل ایاغ استاد کتابداری و ادبیات کودک پیرامون بازی‌های کردی
ثریا قزل ایاغ، نویسنده، استاد ادبیات کودکان و نوجوانان دانشکده علوم پرورشی دانشگاه تهران، عضو شورای کتاب کودک و از استادان برجسته و نامدار علوم کتابداری ایران بود.
گفت‌وگوی جبار شافعی‌زاده با خانم ثریا قزل ایاغ را درباره‌ی اهمیت بازی‌های سنتی در ادامه می‌خوانید:
یکشنبه, ۱۴ فروردین
بخش دوم گفت‌وگو با محمدهادی محمدی، مترجم کتابِ «تو مامانی‌ترین هستی!»
ترجمه و انتشار کتاب شعر «تو مامانی‌ترین هستی!» از سوی انتشارات موسسه‌ی پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان، کتاب‌های تاک، بهانه‌ای شد تا در ماه‌های گذشته گفت‌وگوهایی را با پدیدآورندگان این کتاب منتشر کنیم و نظر آنان را درباره‌ی ویژگی‌های کتاب‌های شعر کودک، زبان شاعرانه و شیوه‌های علاقه‌مند کردن کودکان به شعر جویا شویم. کتاب تصویری «تو مامانی‌ترین هستی!» مجموعه‌ای از اشعار هانس و مونیک هاگن، زوج نویسنده و شاعر هلندی، است که با ادبیاتی شیرین از زبان دخترکی خردسال به بیان احساسات، تجربه‌ها و خیال‌های کودکانه می‌پردازد. تصویرگر این کتاب ماریت تورن‌کویست، هنرمند توانای هلندی- سوئدی است. در بخش چهارم و پایانی این مجموعه مصاحبه‌ها، ادامه‌ی گفت‌وگو با محمدهادی محمدی، مترجم این کتاب را می‌خوانید:
یکشنبه, ۱۵ اسفند
گفت‌وگو با محمدهادی محمدی، مترجم کتابِ «تو مامانی‌ترین هستی!»
انتشارات موسسه‌ی پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان، کتاب تاک، در دو سال گذشته دست به انتشار دو کتاب ترجمه در حوزه‌ی شعر کودک زده است. کتاب‌های شعر «همه میروند برای خواب» و «تو مامانی‌ترین هستی!» هر دو با ترجمهی محمدهادی محمدی روانه‌ی بازار نشر کتاب کودک شده‌اند. «همه میروند برای خواب»، لالایی ماندگاری از آسترید لیندگرن است که کوچک و بزرگ را آرام آرام به خوابی شیرین فرامی‌خواند، و کتاب تصویری «تو مامانی ترین هستی!» مجموعه‌ای از اشعار هانس و مونیک هاگن است که با ادبیاتی کودکانه و شیرین از زبان دخترکی نقل می‌شوند که هرگاه خیالش به گوشه‌ای سرک می‌کشد. تصویرگر هردوی این کتاب‌ها ماریت تورن‌کویست، هنرمند توانای هلندی- سوئدی است.
شنبه, ۷ اسفند
گفت‌وگوی زهره قایینی با ماریت تورن‌کویست، تصویرگر کتاب «تو مامانی‌ترین هستی!»
ماریت تورن‌کویست (۱۹۶۴)، تصویرگر و نویسنده‌ی برجسته‌ی هلندی- سوئدی، یکی از اعضای خانواده‌ی بزرگ «با من بخوان» و از پشتیبانان جهانی این برنامه است. او از سال ۱۹۸۲ تا ۱۹۸۷ در آکادمی Gerrit Rietveld آمستردام در رشته‌ی تصویرسازی به تحصیل پرداخت و استعداد و سبک منحصربه‌فردش به سرعت مورد توجه قرار گرفت. در کشور سوئد از او خواسته شد تا آثار آسترید لیندگرن نویسنده‌ی نامدار سوئدی را تصویرسازی کند که مخاطبان بسیاری برایش به ارمغان آورد.
یکشنبه, ۱۲ دی
گفت‌وگوی زهره قایینی با مونیک و هانس هاگن، شاعران کتاب «تو مامانی‌ترین هستی!»
مونیک هاگن (۱۹۵۶) و هانس هاگن (۱۹۵۵) زوج نویسنده و شاعر هلندی بیش از دو دهه است که در عرصه‌های گوناگون ادبیات کودکان می‌‌نویسند، می‌‌سرایند و در اجراهای نمایشی یا برنامه‌های تلویزیونی شرکت می‌‌کنند. گاهی کارشان مشترک است، مانند کتاب «تو مامانی‌ترین هستی!» و گاهی هم آثارشان را فردی می‌‌نویسند یا می‌‌سرایند و منتشر می‌‌کنند. یکی از گرایش‌های شاخص آن‌ها در میان انبوه کاری که برای کودکان و نوجوانان انجام میدهند گرایش به شعر خردسالان است، گونه‌ای که علاقه‌ی زیادی به آن دارند.
هانس هاگن که از سال ۱۹۸۷ کار نویسندگی حرفه‌ای را شروع کرد، پیش از آن آموزگار تاریخ و تئاتر بود و کم‌کم به نوشتن برای کودکان جلب شد. مونیک هاگن که افزون بر نویسندگی مجری برنامه‌های تلویزیونی است کتاب‌هایی از زبان‌هایی مانند فرانسه نیز به هلندی برمی‌گرداند.
روش کار مونیک و هانس این است که نه تنها شعر می‌‌سرایند، بلکه به کودکستان‌ها و دبستان‌ها میروند و شعرهایی را که سروده‌اند با کودکان سهیم می‌شوند. آن‌ها سال‌های زیادی در کنار هم در یک نشریه‌ی ویژه‌ی گروه سنی ۸-۱۱ ساله کار کرده و در بسیاری از مدرسه‌های هلند به اجرای نمایش پرداخته‌اند. پرفروش‌ترین اثرشان که به زبان‌های زیادی ترجمه شده کتاب «تو مامانی ترین هستی» است که در سال ۲۰۰۰ ابتدا در هلند منتشر شد و سپس در کشورهای گوناگونی انتشار یافته است.
سه شنبه, ۲۳ آذر
از آن نقطه و جایگاهی که ایستاده‌اید، میرزا حسن رشدیه را چگونه توصیف می‌کنید؟
رشدیه از پیشگامان اصلاح نظام تعلیم و تربیت در ایران است؛ حتما قبل و بعد از رشدیه بودهاند کسانی که به اصلاح نظام آموزشی کشور اقدام کردهاند، اما هیچ کدام همّت و پشتکار رشدیه را نداشتهاند. اکثر آن‌ها بعد از مدتی، دست از کار کشیده و عطای این کار را به لقایش بخشیدهاند. میرزا حسن رشدیه، تمام سختیها را با آغوش باز قبول کرد و در برابر مخالفان (عوام و خواص) ایستادگی نمود.
سه شنبه, ۱۶ آذر
9 نوامبر برابر با 18 آبان، روز جهانی فرزندخواندگی است؛ روزی برای پاسداشت و ستایش عشق‌ورزیدن به کودکان و جلب توجه همگان به اهمیت نیاز بنیادین همه‌ی ما انسان‌ها به دوست داشتن و دوست داشته شدن؛ روزی برای تاکید بر حق بهره‌مندی از مواهب زندگی و حق فراهم بودن بستری غنی برای رشد و بالندگی همه‌ی کودکان.
سه شنبه, ۱۸ آبان