برخی از پدر و مادران، کودکان خود را به گدایی، دزدی و خودفروشی تشویق میکنند. آنها خود نیز این کارها را انجام میدهند و اشکالی در آن نمیبینند. چنین رفتارهایی در محیط آنها رایج است.
دختر ۱۴ سالهای با مرکز بهزیستی زاگرب تماس گرفت و درخواست پشتیبانی از حقوق شخصی خود را کرد. پدر و مادر او از هم جدا شده بودند؛ پدرش در ایتالیا مدیر روسپیخانه بود و مادرش در زاگرب روسپیگری میکرد.
از آنجا که او دانشآموز خوبی بود، اجازه داده بودند تا ۱۴ سالگی درس بخواند، ولی اکنون هم پدر و هم مادر پافشاری میکردند که او نیز کار خود را به عنوان یک روسپی آغاز کرده و خرج خود را دربیاورد. در دنیای آنها این امر بسیار عادی بود و آنها آینده دیگری برای کودک خود نمیدیدند.
پدر خانواده نیز در گفتوگوهایش با مددکار اجتماعی به این نکته اشاره کرد. تنها نکتهای که پدر و مادر بر سر آن توافق نداشتند این بود که دختر باید در ایتالیا با مراقبت پدر یا در زاگرب زیر نظر مادرش کار کند. از سوی دیگر، دختر میخواست درس خود را ادامه دهد و هرگز به روسپیگری نمیاندیشید و همین امر سبب شد تا در برابر پدر و مادرش بایستد.
دختر با تشویق آموزگار کلاس با مرکز بهزیستی تماس گرفت که پس از آن حق پدر و مادری فسخ شد و او برای نگهداری به خانواده بهتری سپرده شد.
این یکی از نمونههای نادری است که کودک موفق به دریافت حق خود شد. آموزگار و مددکار اجتماعی از او در برابر سوءاستفاده جنسی و حق برخورداری از آموزش (ماده ۲۸) پشتیبانی کردند.
ماده ۳۴ چنین میگوید: کشورهای طرف پیماننامه باید از کودکان در برابر تمام اشکال سوءاستفاده و بهرهکشی جنسی پشتیبانی کنند. آنها باید برای جلوگیری از موارد زیر بکوشند:
الف) تشویق یا وادار کردن کودکان به شرکت در هرگونه فعالیت جنسی
ب) استفاده و بهرهکشی جنسی از کودکان
ج) سوءاستفاده از کودکان در برنامههای هرزهنگاری (پُرنوگرافیک)
آزار جنسی کودکان یا بهره کشی جنسی چه انواعی دارد و توسط چه کسانی انجام میشود؟
آزار جنسی کودکان به معنی بهره کشی جنسی از کودک برای ارضای فرد بزرگسال است و معمولاً توسط اقوام درجه یک، خصوصاً پدر، انجام میشود.
در خانوادههایی که زن و شوهر با هم اختلاف دارند، زن به بیماری جسمی یا اختلالات روانی دچار است و شخصیت منفعلی دارد، درآمد خانواده پایین و نظام خانوادگی بسته است و یکی از اعضا به تسلط و قدرت نیاز دارد، احتمال ارتکاب به استفاده جنسی از کودکان، مخصوصاً دختران، بالا میرود.
مهمترین مسئله در سوءاستفادهی جنسی، استفاده از زور و جبر است که معمولاً در خانه توسط اقوام درجه یک، آشنایان، همسایهها، دوستان خانوادگی؛ و در مدارس، اردوگاهها و مهدکودکها توسط معلمها، مربیها یا پرستارهای کودک انجام میشود.
اعضای برخی از فرقههای شیطانپرستی نیز کودکان را میربایند و همراه سایر اعضای فرقه، آنان را مورد آزار جنسی و تجاوز به عنف قرار میدهند. در بسیاری از موارد پس از این اقدامات شنیع، کودکان را از بین میبرند.
مقاله «چگونه سوءاستفادهی جنسی را در کودکان و نوجوانان تشخیص دهیم؟» را بخوانید.
گاهی اوقات هم ممکن است زور و اجبار در کار نباشد. اگر یک نوجوان ۱۵ ساله با ۱ کودک ۵ ساله ارتباط جنسی برقرار کند، مرتکب سوءاستفادهی جنسی شده است. چون یک کودک ۵ ساله قدرت تشخیص ندارد. به طور کلی رابطه جنسی بین دو کودک که بیش از پنج سال اختلاف سنی دارند، سوءاستفادهی جنسی محسوب میشود.
آزار جنسی کودکان ممکن است تماسی یا غیرتماسی باشد. افرادی که مرتکب آزار جنسی از نوع تماسی میشوند معمولاً اندام تناسلی کودک را به قصد ارضای جنسی خود لمس میکنند، گاه در حضور کودک دست به استمنا میزنند و در موارد شدیدتر، با کودک رابطهی جنسی کامل برقرار میکنند یا حتی او را به روسپیگری وادار میکنند.
در آزار جنسی کودکان نوع غیرتماسی، فرد آزاردهنده تصاویر خود یا تصاویر پورنو و غیراخلاقی را به کودک نشان میدهد، یا ماجراها و داستانهای شهوانی برای او تعریف میکند و از دیدن آثار ترس و اضطراب در چهرهی او لذت میبرد.
فرد مهاجم حتی ممکن است اعمال جنسی انجام ندهد و فقط کاری کند که باعث آزارِ کودک شود. به عنوان مثال دیده شده که فرد آزارگر، باسن یا ناحیهی واژینال کودک را داغ کرده است.
با توجه به اینکه کودکان بیشترین زمان خود را در خانه میگذرانند، بدیهی است که بیشترین اتفاقات مثبت یا منفی از جمله انواع کودکآزاریها در منزل صورت میگیرد. از طرف دیگر مواجه شدن کودکان با این اتفاقات در خارج از منزل، اغلب ناشی از عدم توجه و مراقبت کافی والدین است.
کودکانی که به قصد بازی با همسالان خود از خانه خارج میشوند و بدون نظارت والدینشان در کوچه و خیابان بازی میکنند، معمولاً در معرض بیشترین آسیبهای اجتماعی مثل انواع کودکآزاری یا ابتلا به اعتیاد هستند.
طبق آمار به دست آمده، اکثر پروندههای آزار جنسی کودکان مربوط به مردها بوده است، اما متأسفانه در بررسیهای اخیر دیده میشود که تعداد زنهایی هم که از کودکان سوءاستفادهی جنسی میکنند بیشتر از گذشته شده است و روندِ رو به رشد دارد.
یکی از مهمترین عواملی که باعث ارتکاب به آزار جنسی کودکان میشود این است که خود فرد سوءاستفادهکنند در کودکی مورد آزار جنسی قرار گرفته باشد. این افراد ممکن است به هیچ اختلال روانی یا شخصیتی هم دچار نباشند، اما تأثیر منفی اتفاقی که در کودکی برایشان افتاده آنقدر عمیق و ماندگار است که باعث میشود در بزرگسالی خودشان هم به این عمل دست بزنند.
مقاله «نشانه های آزار جنسی کودکان» را بخوانید.
«حقوق کودک را بشناسیم و با آن زندگی کنیم» کتابی است درباره شناخت حقوق کودک همراه با کارگاه های عملی برای دانش آموزان دبستان و دبیرستان. این کتاب به آموزگاران کمک می کند تا کودکان و نوجوانان را از راه تجربه های عملی در کلاس های درس با حقوق خود آشنا کند.
افزودن دیدگاه جدید