زوال خانواده در یکی دو قرن اخیر و به ویژه در جوامع صنعتی و مدرن، یک باور مرسوم و پردامنه است. اما فیلیپ اریه در کتاب «قرون کودکی، تاریخ اجتماعی، زندگی خانوادگی» از زاویه دیگر بر این باور مرسوم پرتو افکنی می‌کند و آن را مردود می‌داند. در زاویه دید او، خانواده نه به مثابه یک «برساخته» و یا «تأسیس حقوقی»، بلکه به عنوان یک ایده مطرح است.
او در این کتاب، تاریخ ایده خانواده را بررسی و معرفی می‌کند و نشان می‌دهد که این ایده چگونه در طول تاریخ دچار تحول شده و نهایتاً در جوامع صنعتی، بیش از ادوار پیشین بر شرایط انسانی تأثیر گذاشته است. او منکر تضعیف ساختارهای حقوقی خانواده نیست، اما خانواده به مثابه ایده و یک موقعیت عاطفی را بر کنار از این آفت می‌بیند.
اما بررسی ایده خانواده بدون ایده کودکی ممکن نیست. ارتباط تنگاتنگ خانواده و کودکی باعث می‌شود تا نویسنده کتاب با معرفی کودکی و تحولات تاریخی این مفهوم، به ترسیم شمایی کلی از خانواده برسد. برای این مقصود او دست به یک سفر طولانی در اعماق تاریخ می زند و در قامت یک «جمعیت شناس» سفر خود را از دل قرون و اعصار گذشته که تصوری از کودکی جز انسانی در مقیاس کوچکتر موجود نیست، آغاز می‌کند و در ادامه سفر نشان می‌دهد که غفلت از کودکی چگونه به قرار گرفتن کودک در مرکز خانواده در دنیای امروز منتهی شده است.
برای خواننده امروزی، همراهی با نویسنده در این سفر کار آسانی نیست. چرا که نگاه دنیای بزرگسالان به کودکی و مواجهه بزرگان با کودکان در اعصار گذشته برای او غیر قابل هضم است. اما نویسنده با استناد به پرتره‌ها، پیکرنگاری‌ها، تصاویر و برخی اسناد و رساله‌های مکتوب تاریخی، نشانه‌هایی را در اختیار خواننده امروزی قرار می‌دهد که او را در فهم نگاه بزرگسالان از کودک و تأثیر آن بر مفهوم کودکی یاری می‌کند. این نشانه‌ها با معرفی مختصات و جغرافیای فرهنگی و اجتماعی هر عصر، خواننده کتاب را به شیوه‌ای هرمنوتیکی درگیر تفسیر و تأویل متن کتاب و متن زمانه مورد بحث می‌کند و بدین ترتیب از مناسبات و معادلات موجود در بین دنیای بزرگسالان و کودکان در هر دوره تاریخی رمزگشایی می‌شود.
خواننده امروزی در این سفر تاریخی، با سیر تحول کودکی به عنوان یک مفهوم ذهنی و در عین حال متأثر از مناسبات اجتماعی آشنا می‌شود. این سفر از عصری که کودک و کودکی غایب است، آغاز می‌شود و به تدریج با استقلال نسبی و تدریجی کودک از بزرگسالی پیش می‌رود و به عصر و زمانه امروز می‌رسد.
«فیلیپ اریه» در این کتاب نشان می‌دهد که مفاهیمی چون کودکی و سرشت کودکی، تعریفی برای تمامی فصول ندارند و مفاهیمی پویا و متحول هستند که در بستر زمین و زمانه دچار بسط و انکشاف می‌شوند. کتاب با بررسی نگاه به ادوار زندگی (خردسالی، کودکی، نوجوانی و جوانی) در طی قرون آغاز می‌شود و با ادامه همین بررسی تاریخی در مورد لباس، بازی و سرگرمی‌های کودک ادامه پیدا می‌کند. بخش دوم کتاب به بررسی نهاد آموزش و سیر تحول آن تا مدرسه‌های امروزی می‌پردازد و در بخش سوم، مفهوم خانواده در بستر تاریخ بررسی می‌شود.
کتاب «قرون کودکی، تاریخ اجتماعی، زندگی خانوادگی» که پیش از این به صورت جسته و گریخته مورد استناد پژوهشگران ایرانی در حوزه‌های مختلف قرار گرفته است، در سال ۱۳۹۹، با ترجمه زینب سادات غنی و ویراستاری شهرام اقبال زاده، توسط «کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان» با شمارگان ۱۰۰۰ نسخه، روانه بازار نشر شده است.
افزودن دیدگاه جدید