شروع غذاهای جامد به کودکان شیرخوار

بخش اول

بخش دوم مقاله را اینجا بخوانید: غذاهای مناسب برای کودکان زیر یک سال‬​

اولین غذای جامد می تواند کمک غذای غنی شده از آهن باشد. رفته رفته غذاهای دیگر رابه برنامه ی غذایی او اضافه کنید، برای نمونه فقط یک گونه غذا در هر هفته. برخی غذاها را نباید سال اول به کودک داد، از جمله عسل، شیرگاو(به ویژه شیرکم چرب، یک درصد و بدون چربی)، غذاهای خیلی شور و خیلی شیرین، غذاهایی که ممکن است سبب گرفتگی یا انسداد گلو شوند ومقدار بیش از اندازه ی آب میوه ها یا نوشیدنی های مشابه.

در بخش اول این مقاله بخشی، به موضوع زمان شروع و ویژگی های غذاهای جامد برای کودکان شیرخوار از شش ماهگی به بعد پرداخته شده است.

تعیین زمان شروع غذاهای جامد برای شیرخوار به چه عواملی بستگی دارد؟

نیازهای تغذیه ای

تمام ذخیره ی آهن نوزاد در حدود ۶ ماهگی تمام می شود. اگر کودک شیرپستانی می خورد یا شیرخشکی مصرف می کند که آهن مکمل ندارد، به غذاهای جامد یا مکمل آهن نیازمند است. البته تنها آهن نیست که میزان آن در شیر انسانی یا شیرخشک های غنی نشده کم است. نیاز به ویتامین D نیز باید مورد توجه قرار گیرد. با وجود این، پیش از حدود ۶ ماهگی افزودن غذاهای جامد ضرورتی ندارد.

​توانایی فیزیولوژیک

شیرخواران تا پیش از ۳ ماهگی نمی توانند به راحتی نشاسته را هضم کنند، ولی به تدریج که بزرگ می شوند، قدرت گوارشی آن ها نیز افزایش می یابد. به همین ترتیب، کارکرد کلیه ها در شیرخواران تا حدود ۴ تا ۶ هفتگی کاملاً محدود است. به همین دلیل تا این زمان دفع مواد زاید حاصل از میزان بالای پروتئین یا مواد معدنی در رژیم غذایی آن ها کار مشکلی است.

قدرت بدنی

وجود سه نشانه ،نشان می دهد که کودک آماده ی مصرف غذاهای جامد است:

• ناپدید شدن واکنش بیرون اندازی (بیرون آوردن زبان به جلو و غذا را به بیرون دهان فشاردادن)
• کنترل سر و گردن
• قدرت نشستن با کمک بزرگترها

این نشانه ها بیشتردر حدود ۴ تا ۶ ماهگی ظاهر می شوند. ولی زمان بروز آن ها در هر کودکی فرق می کند.

پیشگیری از حساسیت

روده های کودک از زمان تولد تا حدود ۴ تا ۵ ماهگی می تواند به آسانی تمام پروتئین های غذایی را جذب کند. به همین دلیل تماس کودک با انواع مختلف پروتئین‌ها، به ویژه پروتئین های موجود در شیرگاو یا سفیده ی تخم مرغ او را در معرض دچار شدن به حساسیت های غذایی در آینده یادیگر مشکلات سلامتی قرار می دهد.

علت این است که بعضی از این پروتئین ها بدون هیچ گونه تغییر از روده ها جذب می شوند. بنابر این، بهتر است میزان پروتئین های مختلف در غذای شیرخوار به حداقل برسد، به ویژه در ۳ ماهه ی اول زندگی. با درنظر گرفتن تمام موارد بالا، یعنی نیازهای تغذیه ای، آمادگی فیزیولوژیک و پیشگیری از حساسیت ها، پزشکان کودکان توصیه می کنند غذاهای جامد تا ۶ ماهگی و شیر گاو (تغییر نیافته) تا پیش از یک سالگی به کودک داده نشود.

به طور کلی، کودکی که شروع به مصرف غذاهای جامد می کند باید دست کم ۶ کیلوگرم وزن داشته باشد و روزانه بیش از یک لیتر شیر خشک مصرف کند. اگر شیرپستانی می خورد، باید بیشتر از ۸ تا ۱۰ بار در ۲۴ ساعت شیربخورد. این ویژگی ها بیشتر در کودکان ۶ ماهه و گاهی در کودکان ۴ ماهه وجود دارد.

مراقبان باید توجه کنند که کودکان شیرخوار پیش از ۴ تا ۶ ماهگی از نظر بدنی رشد کافی نیافته اند و نمی توانند غذاهای جامد مصرف کنند.

برای فرو دادن غذاهای جامد بعضی وقت ها استفاده از وسایل کمکی مانند سرنگ خیلی بزرگ یا کارهایی همچون افزودن غلات کودکان به شیر و ریختن آن در شیشه ی شیر، ضرورت پیدا می کند.

حتی اگر چنین کارهایی در خانواده ی شما به طورسنتی انجام می شوند، هیچ دلیلی برای ادامه ی آن ها وجود ندارد، چون هم از نظر تغذیه غیرضروری است، هم کاری است کسل کننده و گاهی برای شیرخوار خطرناک است، زیرا احتمال حساسیت غذایی و گیرکردن غذا در گلو و استنشاق آن هنگام گریه کردن کودک وجود دارد.

فقط برخی کودکان شیرخوار که به سرعت درحال رشدند و بیش از یک لیتر شیر خشک در روز مصرف می کنند، واقعاً در ۴ ماهگی به غذاهای جامد نیازمندند تا نیازهای بالای انرژیک او را تأمین کنند.