همه ما بهترین‌ها را برای کودکانمان می‌خواهیم و دوست داریم شرایطی فراهم کنیم تا آن‌ها بتوانند توانایی‌هایشان را به‌طور کامل بروز دهند. اما گاهی پدران و مادران در برابر فشار جامعه و دیگر والدین تسلیم و وارد رقابت می‌شوند. به همین دلیل است که بعضی والدین هر چیز قابل تصوری را تهیه می‌کنند تا کودکانشان زودتر بتواند بخوانند. آن‌ها کودکان خود را در گران‌ترین پیش‌دبستانی‌ها ثبت‌نام می‌کنند و حتی در این راه از کتاب تصویری صرف‌نظر می‌کنند و فرزندانشان را تشویق به خواندن کتاب‌هایی می‌کنند که متن بیشتری دارد. آن‌ها می‌خواهند کودکانشان از این طریق بتوانند مهارت‌های خود را برای آزمون‌های دشوار استاندارد بالاتر ببرند.
این موضوع جدید نیست اما به‌تازگی در پی انتشار مقاله‌ای، در روزنامه نیویورک تایمز، بار دیگر مورد توجه قرار گرفته است: «کتاب‌های تصویری دیگر در دست کودکان نیست». این مقاله ضمن ابراز تأسف گزارش می‌دهد «کتاب‌های تصویری که زیربنای اصلی ادبیات کودکان است، با تصاویر فراوان و رنگ‌های جذاب، که در قطع‌های بزرگ با جلدهایی براق چاپ می‌شود، در حال حذف شدن است».
به گفته این گزارش، هر چند که هنوز کتاب‌های موریس سنداک و دکتر زئوس به فروش می‌رسند، اما ناشران تیراژ آن‌ها را کاهش داده‌اند. با وجود نقشی که رکود اقتصادی در وقوع این مسئله داشته است، این مقاله نشان می‌دهد که عامل مهم دیگری نیز در این میان دخیل بوده است و آن پدران و مادران هستند.
والدینی که فرزندان خود را برای برنده شدن در این مسابقه به جلو هل می‌دهند، نمی‌دانند که این راهبری شتاب‌زده می‌تواند نتیجه معکوس به بار بیاورد و آن‌ها در حال از دست دادن یکی از مهم‌ترین ژانرهایی هستند که نقش اساسی در پیشرفت کودکان دارد یعنی کتاب تصویری.
چرا کتاب‌های تصویری مهم هستند؟
1- کتاب‌های متن‌دار لزوما پیچیده‌تر از کتاب‌های تصویری نیستند و در واقع کلمات و جمله‌بندی‌های آن‌ها ساده‌تر از کتاب‌های تصویری سطوح بالاتر است. بسیاری از کتاب‌های تصویری با استفاده از کلمات جذاب پیچیده همراه با تصاویر مهیج برای سطوح بالاتر خواندن نوشته می‌شوند.
2- تصاویر در کتاب‌های تصویری به کودکان کمک می‌کند تا چیزی را که می‌خوانند، بهتر بفهمند و به خواننده‌های کوچک‌تر اجازه می‌دهد که بتوانند داستان را درک کنند. وقتی کودکان در خواندن کتاب به مشکل برمی‌خورند، تصاویر کمک می‌کند تا آن‌ها معنای آنچه را که می‌خوانند، متوجه شوند. تصاویر همچنین نقشی مهم دارند در درک داستان برای کودکانی که در حال یادگیری زبان انگلیسی هستند.
3- کودکان هنر را دوست دارند. فکر می‌کنید چرا آن‌ها زمان زیادی برای رنگ‌آمیزی کردن، نقاشی کشیدن و کاردستی ساختن صرف می‌کنند؟ هر چه قدر که توجه کودکان به کتابی جلب شود، علاقه‌مندی آن‌ها به خواندن بیشتر خواهد شد.
4- این گروه از کتاب‌ها به کودکان کمک می‌کند تا آواهای زبانی را تمرین کنند و ما به‌عنوان والدین وظیفه داریم که واژگان جدید و جذاب را در موقعیت‌های مختلف به کودک خود معرفی کنیم. ریتم و شعر موجود در بسیاری از کتاب‌های تصویری زمینه مناسبی برای بلندخوانی برای کودکان ایجاد می‌کند و کودکان با شنیدن نحوه ادای کلمات آن‌ها را بهتر یاد می‌گیرند.
5- در بسیاری از کتاب‌های تصویری، تکرار فرصت مشارکت در داستان را برای کودکان فراهم می‌کند. بچه‌های کوچک‌تر وقتی می‌توانند خط بعدی داستان را از پیش بگویند، بسیار هیجان‌زده می‌شوند و به این ترتیب مهارت‌هایی چون واج‌شناسی، آواشناسی، درک مطلب و روان‌خوانی را به دست می‌آورند.
6- کتاب‌های تصویری چندین حس کودک را به‌صورت هم‌زمان درگیر می‌کنند که این امر به پیشرفت کودکان در زمینه رشد فکری و قوه تخیل کمک می‌کند. کودکان نه تنها به کتاب گوش می‌کنند بلکه به‌صورت هم‌زمان تصاویر را نیز می‌بینند و صفحات کتاب را بو و لمس می‌کنند.
7- این نوع کتاب‌ها، ابزاری مناسب برای آموزش مفهوم عمل و عکس‌العمل است. قبل از خواندن کتاب تصویری، از کودک بخواهید به واژه‌هایی کلیدی مانند زیرا، پس، اگر، سپس، در نتیجه و ... گوش دهد. این‌گونه کلمات معمولا در داستان‌هایی که روابط علت و معلولی دارند به چشم می‌خورند.
8- کتاب‌های تصویری حس داستانی بچه‌ها را تقویت می‌کند. کودکان شروع، میانه و پایان داستان را در کتاب‌های تصویری یاد می‌گیرند که روایت‌کننده موضوعات و مسائل مبتلا به سن و سال آن‌ها است.
9- کتاب‌هایی که تصویری هستند، ارتباطی بسیار تعاملی و کاملا متفاوتی را میان والدین و فرزندان ایجاد می‌کند. کتاب تصویری فرصت گفت‌وگو میان والدین و کودکان درباره موضوع داستان، تصاویر و کلمات را فراهم می‌کند که باعث تقویت درک مطلب می‌شود. این کتاب‌ها به شما فرصت می‌دهد تا درباره چیزهایی صحبت کنید که در هر صفحه مشاهده می‌کنید. یادتان باشد که درباره آن چیزهایی گفت‌وگو کنید که در داستان اتفاق می‌افتد، شخصیت‌های داستان، احساسات آن‌ها و حوادثی که رخ می‌دهد.
10- کتاب‌های تصویری جذاب هستند و نکته کلیدی این است که همیشه باید سعی کنیم تجربه خواندنمان تبدیل به اتفاقی جذاب شود که کودک انتظار فرارسیدنش را می‌کشد. خواندن نباید هیچ‌وقت بدر نظر کودک کاری سخت باشد. اگر شما خواندن را زودتر از توان فرزندتان تبدیل به کاری سخت برای او کنید، وقتی بزرگ‌تر شد از کتاب خواندن روی‌گردان می‌شود. کودکانی که به‌طور طبیعی، روند خواندن از کتاب‌های تصویری به کتاب‌های متنی را طی نکرده‌اند، کتاب خواندن را مثل کار انجام دادن می‌بینند، در واقع مثل انجام دادن کاری که چندان هم جذاب نیست.
مایه تأسف است که والدین کودکان خود را به‌سرعت از مرحله خواندن کتاب‌های تصویری عبور می‌دهند تا زودتر به مرحله خواندن رمان‌ها و مجلات برسند. فراهم کردن امکان تجربه انواع خواندنی‌ها همچون کتاب تصویری، کمیک و حتی وب‌سایت‌های کودکانه، برای کودکان از اهمیت زیادی برخوردار است. تا زمانی که آن‌ها مشغول خواندن هستند، مهم نیست که چه نوع خواندنی را انتخاب می‌کنند؛ چراکه کودکانی که از خواندن لذت می‌برند، به‌تدریج کتاب‌خوان‌های خوبی خواهند شد.
فهرستی از برترین کتاب‌های تصویری ویژه کودکان
- معرفی کتاب چه جوری می‌شود بال شکسته‌ای را درمان کرد - خرید چه جوری می‌شود بال شکسته‌ای را درمان کرد
- معرفی کتاب چه و چه و چه یک بچه! - خرید کتاب چه و چه و چه یک بچه!
- معرفی مجموعه خرگوش کوچولو - خرید مجموعه خرگوش کوچولو
- معرفی کتاب فراتر از یک رویا - خرید کتاب فراتر از یک رویا
- معرفی کتاب فرشته پدربزرگ - خرید کتاب فرشته پدربزرگ
- معرفی کتاب گل‌های پیاده‌رو - خرید کتاب گل‌های پیاده‌رو
- معرفی مجموعه مقوایی اما - خرید مجموعه مقوایی اما
- معرفی کتاب خانم حنا به گردش می‌رود
- معرفی کتاب سفر به سرزمین وحشی‌ها
- معرفی کتاب المر - خرید کتاب المر
- معرفی کتاب چتر - خرید کتاب چتر
افزودن دیدگاه جدید