با همه چی

با همه چی نام مجموعه ای از شعرهای شل سیلور استاین است که پس از مرگش منتشر شده است. این مجموعه شامل ۲۰۴ قطعه شعر است که رضی هیرمندی مترجم خوب ادبیات طنز به همراه مهرنوش پارسانژاد به فارسی برگردانده است. آثار شل سیلوراستاین اکنون از آثار کلاسیک ادبیات کودکان به شمار می آید و چندین نسل از کودکان آثار او را خوانده اند و از آن ها لذت برده اند. شعرهای این مجموعه هم همانند دیگر آثار استاین کودکان را تشویق به خیال پردازی می کند و به آن ها این قدرت را می دهد که غیرممکن ها را تصور کنند.

راز موفقیت آثار استاین افزون بر تخیل، طنزی است که هم در متن و هم در تصاویری که خود برای نوشته هایش طراحی کرده است .

او در قطعه ای که در آغاز این کتاب آمده است می گوید:

وقتی شعرهایم را ورق می زنی
نمی توانم صورتت را ببینم
اما از جایی در آن دوردست ها
صدای خنده ات را می شنوم
و لبخند می زنم.

دونا نورتون در کتاب «شناخت ادبیات کودک: گونه ها و کاربردها از روزن چشم کودک» درباره اهمیت شعر برای کودکان می گوید: «درک کردن و لذت بردن از زبان، شناخت مفاهیم، همدلی با شخصیت ها، موقعیت ها، روشن بینی نسبت به خود و دیگران، بیان منظور و احساس از جمله ارزش هایی هستند که شعر برای کودکان به ارمغان می آورد.» در همین کتاب دونا نورتون به یافته های پژوهشی اشاره می کند که نشان می دهد علاقه کودکان دبستانی به شعر با رفتن به کلاس های بالاتر کم می شود و از سوی دیگر آموزگاران هم کمتر در کلاس برای کودکان دبستانی شعر می خوانند که می تواند در مورد ایران هم صادق باشد.

شعرهای شل سیلوراستاین گزینه ی خوبی است برای این که کودکان را با شعر آشنا کنیم یا آشتی بدهیم.

به یاد داشته باشید که:

•  پیش از خواندن شعر برای کودکان، شعر را چند بار با صدای بلند بخوانید تا وزن و حال و هوای واژه ها دست تان بیاید. واژه ها و عبارت هایی را که مایلید بر آن تاکید شود علامت بگذارید.
• شعر را به حالت طبیعی و آن گونه که وزن آن شما را به دنبال خود می کشد بخوانید. برخی از شعرها برای آهسته خواندن سروده شده اند و برخی برای تند خواندن.
• هنگام خواندن شعر هر گاه نیاز است از مکث های معنادار و خوشایند بهره ببرید
• شعر را با علاقه و با صدای طبیعی بخوانید

دونا نورتن در کتابش پیشنهادهای جالبی را برای سهیم شدن شعر با کودکان آورده است که می توانید به آن مراجعه کنید.

خواندن این دو مقاله هم شما را با اهمیت خواندن شعر برای کودکان  آشنا می کند:

چرا باید برای فرزندم شعر بخوانم؟

کاربردهای شعر برای کودکان

بچه‌ها از چی متنفرند؟ از شنیدن نصیحت، از اینکه کسی به آن‌ها بگوید چکار کنید، چکار نکنید. برای همین عمو شلبی یکی از شخصیت‌های دوست‌داشتنی آن‌ها می‌شود. اگر قبلاً با آثارش هم آشنا نشده باشند. کتاب با همه چی می‌تواند شروعی خوب باشد. صد و پنجاه شعر از آثار سیلور استاین که پس از مرگش خانواده و دوستانش با همکاری کارشناسان جمع‌آوری و منتشر کردند. رضی هیرمندی تا به حال پنج مجموعه‌ی منظوم او را ترجمه کرده است. او این بار با همراهی همسرش به سراغ با همه چی رفته است. مجموعه‌ای از شعرهای کوتاه که همراه با طرح‌ها درباره‌ی موضوعات گوناگون زندگی واقعی و تخیل کنار هم قرار گرفته و منتشر شده است.

البته با چاشنی غول، فرشته‌ی نگهبان، مخترع بخور و بیا، بیماری «می‌خوام اما نمی‌تونم»، ماشین چار دست و پا و گیاه آدم‌خوار، بسیاری از کارهایی که در زمره رفتارهای ممنوعه است هم در این کتاب در قالب تجربه‌های شیرین مطرح شده است.

مخاطب این مجموعه از کودکی کمی دور شده برای همین برخی سوژه‌های غمگنانه و تأثرات روزمره در شعرها وجود دارد. دنیای واقعی زیر پوشش چیزی که می‌توان آن را طنز با عینکی متفاوت ناامید خود را نشان می‌دهد. خواسته‌های نوجوان از دنیای بزرگ‌سالان را نشان می‌دهد، با اینکه همه‌ی اتفاقات به شکل دیگری پیش می‌رود.

مسائل ساده در زیر ذره‌بین به بزرگی نشان داده می‌شوند. فرقی ندارد رعایت نکردن آداب معاشرت- مثل آروغ زدن- باشد یا دندان کشیدن. هم شکل تخیلی در آن وجود دارد مانند رفتن به سفری طولانی دور دنیا هم به واقعیت‌هایی مانند دستمزد گران یابی دوست و رفیق بودن اشاره می‌کند.

شاید همین تلخی یکی از ویژگی‌های این مجموعه باشد. در نوشته‌ها، طنزی تلخ که سرخوشی کودکان در آن موج می‌زند دیده می‌شود و مخاطب نوجوان را با دنیای بزرگ سالانه‌ی اطرافش آشنا می‌کند؛ همان تبعیض‌ها، تفاوت‌ها و مقررات دست و پا گیر که در تمام شعرهای کتاب به نوعی زیر سؤال می‌روند.

اگر فرزندی دارید که از خواندن کتاب گریزان است این کتاب پیشنهادی برای علاقه‌مند کردن او به کتاب‌خوانی است.