پروژه مهارت های زندگی و ترویج خواندن در کشورهای در حال توسعه(۱): مجموعه کتابخانه ای در اردوگاه پناهندگان برمه در تایلند

مهارت های زندگی مانند خلاقیت، تصمیم گیری، توانایی برقراری ارتباط و کنترل عواطف، برای كنار آمدن با مشكلات روزانه و رویارویی با دشواری های زندگی ضروری است.

آموختن این مهارت ها برای كودكانی كه در وضعیت سخت زندگی می كنند، بیشتر ضرورت دارد. اگرچه دستیابی به مهارت های زندگی در مدارس مورد بحث قرار گرفته است، فعالیت های كنونی به ویژه در كشورهای در حال توسعه كافی نیست.

شبكه ی سازمان های آموزشی غیردولتی ژاپن ( Japan NGO Network for Education  ) ، برنامه ی كاربردی "ترویج خواندن در كشورهای در حال توسعه" را برپایه فعالیت های خواندن و كتابخانه ای خود در مدارس و در اجتماعات، به عنوان پروژه های آموزشی برای دستیابی به مهارت های زندگی تهیه كرده است. این راهنما براساس تجربه های این سازمان در آسیای شرقی در سال ۲۰۰۸ تدوین شده است. اما می توان آن را برای وضعیت های گوناگون مناسب سازی كرد.

کتابخانه برای کودکانی که دنیای بیرون از اردوگاه ها را نمی شناسند

به سبب عدم رعایت حقوق بشر و درگیری میان دولت نظامی برمه و اقلیت قومی، ،‌ ۱۵۰ هزار نفر به تایلند گریخته اند و در اردوگاه های پناهندگان زندگی می کنند بدون آن که بدانند چه هنگام به سرزمین خود بازخواهند گشت. در اردوگاه پناهندگان برمه، مردم به اطلاعات بیرون دسترسی ندارند، زندگی آسوده ای ندارند و کودکان فضای کافی امن برای بازی ندارند. آن ها از دهه ی۹۰ میلادی مهاجرت به این اردوگاه ها را آغاز کرده اند. بنابراین، کودکانی که در این اردوگاه ها به دنیا آمده اند، دنیای بیرون از اردوگاه را نمی شناسند.

 "انجمن داوطلبانه شانتی ژاپن " (SVA) برنامه ی ارتقا ی کتابخانه ها را در سال ۲۰۰۰ آغاز کرد. تا سال ۲۰۰۷ ، ۲۵ مجموعه ی کتابخانه ای در ۹ اردوگاه فعالیت کرده اند.

۱. کمیته های کتابخانه ای برای به عهده گرفتن مدیریت مجموعه های کتابخانه ای در اردوگاه های پناهندگان  تشکیل شده اند

۲. کتابدارها برای تداوم فعالیت از میان داوطلبان داخل اردوگاه انتخاب شدند

۳. کتاب های تهیه شده به زبان مادری پناهندگان و زبان رسمی کشورشان است.

قصه گویی به گسترش دایره ی واژگان زبان مادری کودکان کمک می کند

کودکان داستان های بسیاری را که درکتابخانه می شنوند به یاد می سپارند و آن ها را در خانه برای والدین و خواهر و برادرهای کوچکترشان هنگام خواب روایت می کنند. گزارش شده است که بعضی از والدین حتی بیشتر از کودکان به داستان ها علاقه پیدا می کنند و به مخاطبان علاقه مند تبدیل می شوند. این موضوع گفت و گودر خانه و مدرسه را غنی تر ساخته زیرا دایره ی واژگان کودکان به شکل چشمگیری گسترش یافته است.

سنجش توانایی کودکان از سه جنبه ی دانش و شیوه ی برخورد و مهارت ها پس از برنامه ی ترویج کتابخوانی :

تاثیر ترویج کتاب خوانی بر توانایی کودکان

۱- دانش

کودکان اکنون می توانند آنچه را که خارج از اردوگاه اتفاق می افتد، درک کنند.

کودکان درباره ی سلامتی، بهداشت و حقوق زنان به آگاهی دست یافته اند

کودکان تاریخ قوم خود را آموخته اند

۲-رفتار و نگرش

کودکان به کتابخوانی عادت کرده اند

توانایی کودکان در تفکر و تخیل ورزی افزایش یافته است

انگیزه ی یادگیری در کودکان بیشتر شده است

کودکان یاد گرفته اند به بزرگترها احترام بگذارند

کودکان از اعتماد به نفس برای صحبت کردن در جمع برخوردار شده اند

کودکان نگهداری از خواهر و برادرهای کوچک را داوطلبانه می پذیرند ( افزایش مسئولیت )

ارتباطات میان دانش آموزان محکمتر شده است

کودکان یاد گرفته اند چگونه وسایل را تمیز نگه دارند

کودکان و والدین بیشتر از گذشته با هم گفت و گو می کنند.

۳-مهارت ها

کودکان واژه های بیشتری از زبان مادری خود یاد گرفته اند

مهارت های سواد آموزی (خواندن، نوشتن، درک مفاهیم ...) کودکان ارتقا یافته است

کودکان توانایی بیشتری برای پرسش پیدا کرده اند

توانایی بیان نوشتاری و کلامی کودکان تقویت شده است

کودکان یاد گرفته اند چگونه نقاشی کنند.

تاثیرترویج کتابخوانی بر نسل جوان

نوجوانان، کتابخانه را مکانی می دانند که می توانند زمان معنا داری را در آنجا سپری کنند

نوجوانان به گونه ی فزاینده ای به کتابخوانی علاقه مند می شوند

نوجوانان اکنون بیشتر به اطلاعات و دانش دسترسی دارند

نوجوانان درباره ی وضعیت کنونی قوم خود یاد گرفته اند

فرهنگ سنتی در خطر نابودی است، ولی با کمک برنامه ی ترویج کتابخوانی، سنت های قومی به نسل بعدی منتقل می شود.

تاثیرترویج کتابخوانی در مدارس و اجتماعات

مجموعه ی کتابخانه ها به عنوان سازمان های جدید آموزشی افزوده شده به مدارس در نظر گرفته می شوند.

فرصت های تحصیلی افزایش یافته است

بی سوادان نیز می توانند به کتابخانه ها بروند و از تماشای تصاویر کتاب ها لذت ببرند

کتاب های تصویری ( کتاب هایی که بخش زیادی از مطالب خود را به کمک تصاویر بیان می کنند) تصاویر ملموس و واقعی از جهان بیرون از اردوگاه به پناهندگان ارائه می دهند

کودکان از فعالیت های خارج از مدرسه لذت می برند

آموزگاران یاد می گیرند که از کتاب های کتابخانه برای پیشبرد و بهبود برنامه های کلاسی استفاده کنند

داستان گویی در کودکستان ها در پیشرفت عاطفی کودکان تاثیر شایان توجه داشته است

والدین از اهمیت سوادآموزی آگاه شده اند.