بند بازان

کتاب «بند بازان»، داستان دوران کودکی تا بزرگسالی دومنینگ هال، پسر بچه‌ای در سال‌های حدود  ۱۹۶۰است که از زبان خودش نقل می‌شود، در محله‌ای فقیرنشین کنار رودخانه‌ی «تاین» نزدیک جایی که خود نویسنده‌ی کتاب، دیوید آلموند بزرگ شده است. زندگی دومنینگ تحت تاثیر افرادی قرار می‌گیرد که در اطرافش هستند، پدر دومنیگ که کارگر درزگیر کشتی است با عقده‌ها و خشم و کم سوادی‌اش از او می‌خواهد خشن و متنفر از طبقه‌ی فرادست باشد، مادر تا زمان حیات با مهربانی و منطق ذاتی، همراه و هم‌دل همیشگی اوست و مرگ او نیز خلا بزرگ زندگی دومنینگ و پدرش است و یکی از تراژدیک‌ترین بخش‌های داستان است، وینست مک آلیستر، همکلاس و هم‌محلی مبتذل، ناخوشایند و سرخورده از پدری فراری، که آلوده شدن به خلاف و بز‌هکاری را با او تجربه می‌کند و سرنوشت دومنینگ را تغییر می‌دهد و هالی استرود اولین و آخرین عشق او، دختری که در همسایگی آن‌ها زندگی می‌کند، او را با دنیای شعر و هنر و موسیقی و کتاب آشنا می‌سازد.

 نکبت و فقر محلِ زندگی آن دو، سرنوشت آن‌ها را تغییر می‌دهد، وینست خودش را به دومنینگ نزدیک می‌کند که حاصل آن پرسه‌ها و تفریحات هرز، شکار بی‌دلیل  حیوانات، تجربه‌ی دله دزدی‌های بی‌هدف و معاشقه‌های اغواگرانه و خشونت و بیزاری از خود برای دومنینگ بود به طوری که از آن دوران به نام چهره‌ی پشت نقاب یاد می‌کند. وینسنت که گویی از هیچ رفتار غیرانسانی اباء ندارد، حتی به عشق دومنینگ هم دست‌درازی می‌کند. وقتی که هالی باردار می‌شود، آن‌ها که نمی‌دانند کودک ناخواسته‌ی هالی از دومنینگ است یا وینسنت، ناچار در یک انتخاب مسؤلانه، دومنینگ و هالی ادامه تحصیل را به تاخیر می‌اندازند و با هم  ازدواج می‌کنند. کارگری در مخزن کشتی، سرنوشتی که دومنینگ با درس خواندن می‌خواست از آن برهد، تنها راه درآمد آن‌هاست. هالی و دومنینگ که در کودکی در یک سیرک به نمایشِ بندبازی علاقه‌مند شده بودند، در زندگی نیز مانند دو بندباز روی ریسمان، با تلاطمات زیادی مواجه می‌شوند تا در نهایت به هم می‌رسند. شخصیت مسیحاگونه‌ی جک لاو در جای جای کتاب از عقاید مذهبی نویسنده نشات می‌گیرد.

 از نکات مثبت کتاب، اشاره به خلع سلاح هسته‌ای است که این واقعه را برای گروه سنی مخاطب یادآوری می‌کند. در متن داستان اسامی چند تن از نویسندگان و شاعران آمده است. ترجمه روان و خوب است و مترجم با چیره‌دستی در صحبت‌های وینسنت و گفتگوهای بین کارگران کشتی، لحن را تغییر داده است. داستان بندبازان مانند زندگی روان و باورکردنی است، گویی نویسنده از یک زندگی واقعی داستان را نوشته است.

درباره نویسنده کتاب بندبازان

دیوید آلموند نویسنده‌ی انگلیسی، در سال ٢٠١٠ جایزه‌ی هانس کریستین اندرسن را به سبب خلق آثار ماندگارش در ادبیات کودکان دریافت کرده است. کارهای او ترکیبی از جهان واقعی معاصر و فانتزی، تضادهای قومی و تجربه‌های ارزشمند است. آلموند در پی آن است که نشان دهد دنیای فراطبیعی چگونه می‌تواند باشد. دنیایی که در آن، واقعیت و افسانه، حقیقت و دروغ با چرخشی خلاقانه به یکدیگر تبدیل می‌شوند. آلموند بر این باور است که در نوشتن برای کودکان نباید تاریکی‌ها و نگرانی‌ها را پنهان کرد، اما چنین آثاری باید امیدوارکننده هم باشند.

 نخستین کتابی که برای نوجوانان نوشت «اسکلیک و بچه ها » بود که نخستین چاپ آن در چهار به فروش رفت و دو جایزه‌ی کارنگی و داوران ویت برد را از آن او کرد.

آثار دیگر دیوید آلموند که به فارسی منتشر شده است بوته زار کیت، چشم بهشتی، قلب پنهان، پدر اسلاگ، وحشی، آتشخوار، تابستان زاغچه، گل و کیت، گربه و ماه را می‌توان نام برد.

کتاب «بندبازان» داستانی واقع‌گرا از زندگی در بندر و کارگران سخت‌کوش کشتی‌سازی است.

داستان عشق است؛ عشق دو کودک که با هم بزرگ می‌شوند، زندگی را تجربه می‌کنند، بازی می‌کنند، خوب و بد زندگی را می‌بینند، تبعیض‌ها و بی‌عدالتی‌ها را لمس می‌کنند، با نقش تربیت و خانواده در زندگی روبه رو می‌شوند، با تجربه دعواهای بچگانه رشد می‌کنند، با هم بندبازی می‌کنند و رویای آینده‌ای بهتر برای خود دارند. غافل از آن که خود زندگی نیز همچون بندبازی است؛ مثل راه رفتن روی طنابی که تنها یک لغزش کافیست که کل زندگی تغییر یابد. پسر که پدرش کارگر کشتی‌سازی است، عاشق نوشتن است؛ از کودکی می‌نویسد و هر چه بزرگ‌تر می‌شود این موضوع برایش اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. دختر که پدرش طراح کارخانه کشتی‌سازی است، عاشق نقاشی و کشیدن هر آن چیزی است که می‌بیند و تجربه می‌‌کند. آن‌ها حتی در کودکی کتابچه‌ای با همکاری هم درست میکنند. اما نوجوان شرور محله مدتی در دوستی آن‌ها وقفه می‌اندازد و فاصله آن‌ها را زیاد می‌کند تا بالاخره یاد می‌گیرند چطور با موضوع کنار بیایند. این داستان به تبعیض‌های اجتماعی، اختلاف‌های طبقاتی، روانکاوی نوجوانان مشکل‌دار و... می‌پردازد.

کتاب «بندبازان» بدون هیچ واهمه‌ای تلخی‌ها و زشتی‌های جامعه را به تصویر می‌کشد و به نوجوانان و جوانان نشان می‌دهد که برای هر مشکلی راهکاری وجود دارد، ولو به قیمت پیمودن مسیری سخت و حتی ترسناک. عشق دو جوان را به زیبایی تصویر می‌کند. ضرورت تفاهم و گذشت را به آنان می‌آموزد و برای نوجوان علاقمند به نوشتن، به لزوم تلاش سنگین و طی مسیرهای مختلف برای رسیدن به هدف اشاره دارد.

کتاب «بندبازان» جزو فهرست بهترین کتاب های سال ۲۰۱۵ است (کیرکس ریویو). کتاب بندبازان برای نوجوانان بالای ۱۴ سال مناسب است.