این مجموعه سعی کرده است تا راهنمایی عملی باشد برای آموزش و تشویق بچه ها، برای دسترسی به تغییرات مثبت و شاد در زندگی. این کتاب ها، در چند صفحه ی اول، راهنمای مفصل و دقیقی برای پدران و مادران دارند تا ویژگی های بیماری را بشناسند، اطلاعات دقیقی درباره اش داشته باشند، و دلایل به وجود آمدن مشکل و شیوه ی بر طرف کردنش را بدانند. پیشنهاد شده است، برای کودک، یک دفتر تمرین فراهم شود. هر کتاب شیوه ی برخورد با بیماری متفاوتی را مطرح کرده است؛ مثلا، در مورد غرغر کردن، بر اساس روش های شناختی.
به بهانه آغاز به کار نخستین مدرسه طبیعت در ایران که در حال حاضر به شکل یک مرکز فوق برنامه فعالیت میکند، به سراغ عبدالحسین وهابزاده، موسس و راهبر این مدرسه رفتهایم تا بیش تر با زمینه ذهنی و ضرورت برپایی اینگونه مدرسه ها آشنا شویم.
عبدالحسین وهابزاده از صاحبنظران برجسته محیطزیست در ایران به شمار می رود و دیدگاهی بوم شناختی - فرهنگی دارد. او محیط زیست و دگرگونی های آن را تنها پدیدهای بوم شناختی نمیداند و به کنشهای فرهنگی و اجتماعی مربوط به آن نیز توجه دارد. وهابزاده زاده ی سال ۱۳۲۶ در سبزوار است. او درجه کارشناسی ارشد خود را در رشته بوم شناسی از دانشگاه ایالتی آیوا امریکا گرفته است و ۴۰ سال است که در دانشگاههای مختلف ایران بوم شناسی و علوم زیستی تدریس می کند.
طبیعی است که وقتی یک بچه دارید یا حداکثر دو تا، همه تمرکزتان روی آن ها خواهد بود؛ تمرکز بر اینکه چه میخورند و چه میپوشند و چه میآموزند و اینکه نکند کودکانتان جایی دور از چشم شما آزار و اذیت، به ویژه آزار و اذیت جنسی ببینند.
قاطعانه نمیشود گفت کمتر شدن تعداد کودکان در خانواده مراقبت والدین از فرزندان را وسواسگونه کرده یا ناامنترشدن جامعه موجب این پدیده شده است. بههرحال، یکی از مهمترین مسائل خانوادهها این است که چگونه درباره جنسیت و خطراتی که ممکن است کودکانشان را تهدید کند با آنها گفتوگو کنند و به آنها آموزش بدهند.
طبیعی است که بسیاری از والدین ندانند چگونه میشود بدون آشفته و ناامنکردن دنیای کودک به او آموزش داد. با شیوا دولتآبادی، دانشآموخته دکترای روانشناسی، رئیس هیأتمدیره انجمن روانشناسی ایران، رئیس هیأتمدیره و مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودکان، دراینباره گفتوگو کردهایم:
تنوعزیستی موجود بر کره زمین بر حیات انسان و دیگر موجودات زنده اثرگذار است، اما این ارتباط به ندرت قابل درک و مشاهده است. به همین خاطر، انسانها متوجه اثرگذار بودن فعالیتهایشان (هر چند کوچک) بر محیط زیست جهانی نیستند. محیط زیست امروزه بیش از هر زمان دیگری به سمت نابودی پیش میرود. کره زمین به ساکنانی نیاز دارد که در هم تنیدگی روابط اشکال مختلف حیات بر کره زمین را درک کنند، نسبت به مسایل و مشکلات محیطزیستی حساس باشند، دانش کافی درباره محیطزیست و تنوع زیستی اطراف خود داشته باشند و علاوه بر آن بتوانند مشکلات موجود را تشخیص دهند و فعالانه برای حل آن بکوشند.
کریس ریدل، نویسنده ی پیشین مرکز مطالعات کودکان خیریه بوک تراست، تصورهایی را خلق و از کودکان دعوت کرده است که برای این تصاویر داستانی بنویسند.
طبیعت در بخش عمدهای از تاریخ تکامل انسان یکی از مهمترین زمینههایی بوده که کودک در طی سالهای حساس و تاثیرگذار بلوغ خود با آن سر و کار داشته است.
تجربه مستقیم و غیرمستقیم طبیعت یکی از تاثیرگذارترین عناصر رشد فیزیکی، عاطفی، ادراکی و حتی اخلاقی انسان بوده و احتمالا در آینده نیز چنین خواهد بود. به رغم چنین امکانی، آگاهی علمی از تاثیر و اهمیت طبیعت در طی مراحل مختلف کودکی به طرز چشمگیری پراکنده و ضعیف است. مثلا در مورد پرسشهای زیر چندان چیزی نمیدانیم:
آلوین معتقد است که با ترس متولد شده است و از همه چیز می ترسد. او خود را با هنری دیوید ترو، نویسنده قدیمی آمریکایی مقایسه می کند چون شباهت هایی بین خودش و او می بیند. پدر آلوین تصمیم می گیرد او را به اردو ببرد تا ترس او بریزد. آنی بلی خواهرش نیز با آنان همسفر می شود. او در اردو دوست جدیدی پیدا می کند و یاد می گیرد که می توان شجاع بود در حالیکه از همه چیز هم ترسید. او تجربه خوبی از سفر بدست می آورد.
کتاب حفره لایه ازون از مجموعه کتاب های محیط زیست خطرناک ما است که درباره ی لایه ازون، تاثیرات گازهای گلخانه ای، تابش فرابنفش بر پوست انسان و به خطر افتادن محیط زیست اطلاعاتی به مخاطب می دهد.
این کتاب یک کتاب کار است که به پدران و مادران و آموزگاران کمک می کند تا هفت عادت خوب را در کودکان نهادینه کنند. در مقدمه کتاب آمده است این کتاب قدرت زندگی براساس اصول را به کودکان نشان می دهد اصولی مانند احساس مسئولیت، برنامه ریزی، احترام به دیگران، کار گروهی و اعتدال. این اصول جهانی هستند و اکنون بیش از هر زمان دیگری مورد نیازند.
سرزمین سازها کتابی است که با زبانی ساده و با کمک تصویر برخی از سازهای ایرانی و ارکستر را به کودکان و نوجوانان می شناساند. هدف از نوشتن این کتاب آشنایی کودکان با سازها و شکل آن هاست. شناخت سازها بسیار مهم است زیرا بسیاری از کودکان در سنی که ساز خود را برمی گزینند دیدگاه درستی درباره شکل و شیوه ی نواختن و حتی صدای ساز ندارند.
این کتاب از مجموعه فلسفه را بچشیم به مفاهیم فلسفی درباره زمان و پرسش هایی که ممکن است در این زمینه مطرح شود، میپردازد. نویسنده با استفاده از داستانک و صحبت از ملموسات پیرامون مان به روشنی و با شیوهای سرگرم کننده موضوع را بیان کرده است. به همراه این کتاب سی دی صوتی آن هم ارائه شده است. هر کتاب مجموعه فلسفه را بچشیم شامل دو عنوان یا دو مفهوم است. این مفاهیم با استفاده از داستانک و صحبت از ملموسات پیرامونمان به روشنی و صراحت، بیان شده اند.
این کتاب حدود ۱۰۰ حکایت و افسانه را از فلسفه ی غرب و حکمت و خرد شرق در بر می گیرد. افزون بر بزرگسالان، کودکان امروز نیز نیازمندند از طریق حکایت ها و افسانه ها تغذیه فکری شوند چرا که صحبت برای کودک به طور انتزاعی سخت تر است امّا به شکل روایت به سادگی در ذهن او جایگزین می شود و در زندگی به طور عملی به کار می آید. "آنچه این داستانها را از سایر قصهها ممتاز میکند این است که داستانهای فلسفی کودکان و نوجوانان را به تامل و تفکر وا میدارد و پرسشهای ناگزیر در ذهن آنها ایجاد میکند.
پیتر نه سال دارد. برادر کوچکش فارلی که همه او را قندعسل صدا میزنند سه ساله است. او یک آتشپاره تمامعیار است و لجبازیها و شیطنتها و خرابکاریهایش ماجراهای طنزآمیزی را به وجود میآورد. آن دو با پدر و مادرشان در یک آپارتمان قدیمی در نیویورک زندگی میکنند. کارهای قند عسل همیشه پیتر را کلافه میکند. او از اینکه دیگران با قند عسل به مهربانی رفتارمی کنند دلخور است.
جایزه «لاک پشت پرنده» حالا چند وقتی هست که به یکی از جایزههای مهم حوزه ادبیات کودک تبدیل شده است. جایزهای که به همت چندین و چند نفر از فعالان عرصه ادبیات کودک شکل گرفت تا شاید بتوانند در این وانفسای وضعیت کتاب و کتابخوانی، دریچه تازهای به روی والدینی باز کند که دغدغه کتابخوانی کودکانشان را دارند. خودشان میگویند ما مثل کشاورزانی هستیم که بذرهای اندیشه را میپراکنیم به امید این که باد بیاید و آن ها را به جای اصلی ببرد؛ ذهن کودکانی که قرار است نسل کتابخوان بعدی کشور ما باشند.
هفدمین جشنوارهی بین المللی قصهگویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، میزبان میهمانانی از چند قارهی جهان بود؛ «کریستین پدمونتی» قصهگوی آمریکایی نیز یکی از میهمانان جشنواره بود که حضورش در ایران و آشنایی با فرهنگ و سنتهای مردم این دیار، برایش بسیار جذاب بود. در زیر گفت گوی او را با خبرنامه کانون می خوانید:
کلیت کنونی نمایش در کانون از فرمهای روایی متنوعی در اجرا بهره میگیرد. تعزیه به شکل سنتی یا با تجربیات پراکنده بر نوآوری در شکل اجرایی و مضامین آن، بخشی از این کلیت است. همچنین نمایشهای عروسکی و مشخصا خیمهشببازی و دیگر عروسکهای محلی نیز سهمی – هر چند اندک – از این مجموعه را بر عهده دارد. همچنین نمایشهایی به اجرا درمیآید که یا با در نظر گرفتن درام به انجام رسیدهاند یا بر اساس اقتباس از داستان یا ساختار متون کهن فارسی. قصهگویی نیز بخشی دیگر از پیکرهی نمایش در کانون را تشکیل میدهد.
در متن همهچیز هست، اما بدون حاشیه. او در همه وجوه، گزیدهکار است؛ از آثارش گرفته تا زمانی که تن به گفتوگو و حرفزدن میدهد؛ مردی بلندقامت و بهظاهر جدی که تصور ارتباط با کودکان را در وهله اول برای بیننده سخت میکند بااینحال، دنیایی رنگی، ساده و بدون اغراق را با تصویرسازی کتابهایی که ماندگار شدهاند، به کودکان ایرانی ارائه داده است. او همچنین مهربان است، مخصوصا وقتی که با تهلهجه شیرین اصفهانیاش شروع به صحبت میکند و با دقت و حوصله، سؤالها را پاسخ میدهد. صحبت در مورد فرشید مثقالی است، هنرمندی که میتوان گفت بیشتر شاخههای مختلف هنرهای تجسمی را تجربه کرده است؛ شهرت اصلی او اگرچه در تصویرسازی و گرافیک است، اما از مجسمهسازی و البته این روزها نقاشی نیز غافل نمانده.
کتاب «گوش درد» از مجموعه کتابهای «سلامت من» است که در باره گوش و ساختمان آن، گوش درد و انواع بیماریهای گوش به مخاطب اطلاعات میدهد. هم چنین در باره پیشگیری و درمان بیماریهای گوش به مخاطب توضیح داده میشود.
کتاب تناسب اندام از مجموعه کتاب های «سلامت من» است که اطلاعاتی در باره ی ورزش و تاثیر آن بر سلامتی انسان به مخاطب می دهد.
قطع شدن زنجیره ی غذایی کتابی است درباره ی اهمیت محیط زیست و در سرزنش آدم بزرگ هایی که غیر از نفع و فایده ی فعلی خودشان به چیز دیگری اهمیت نمی دهند. خیال می کنند دنیا مایملک ایشان است و سهم کودکان و جانوران را برای زندگی فراموش کرده اند. کریس دولیسی تلاش کرده است این موضوع را در قالب داستان برای مخاطب طرح کند و شیوه هایی برای جمع آوری اطلاعات درباره ی پدیده های گوناگون و نیز چگونگی اعتراض به نادرستی رفتار و اشتباه های دیگران به بچه ها آموزش دهد. ماجرای این قصه درباره ی خرس های قطبی است که در اثر آلودگی های نفتی در معرض خطرند.