یک کتاب یک نگاه
«آب چال» با عنوان اصلی The Water Hole کتابِ تصویری درباره اهمیت آب در کره زمین است. کارشناسان آموزشی سال‌هاست برروی آموزش غیرمستقیم و تأثیر آن برروی کودکان تاکید دارند. این کتاب نمونه بسیار موفق آموزش غیرمستقیم برای نشان دادن اهمیت کره زمین و وابستگی جانداران به آب است.
چهارشنبه, ۲۷ بهمن
تو مگو همه به جنگند و ز صلح من چه آید
خردسال بودم که روزهای جنگ را تجربه کردم. صدای آژیر که می‌آمد، همه پناه می‌گرفتیم در زیر پله‌های راهرو. تن‌های کوچک‌مان را به‌هم می‌چسباندیم و منتظر می‌ماندیم تا زمانی که مادر بگوید می‌توانیم از پناه‌گاه خانگی‌مان که هیچ پوششی جز پله‌های بالای سرمان و هیچ دری نداشت، بیرون بیاییم. بعدها به روستایی نزدیک شهرمان رفتیم. خاطره‌های‌ام از آن روزها، شیرین نیست با این‌که ما مشغول بازی بودیم و از فرار و جنگ چیزی نمی‌دانستیم. تا سال‌ها بعد از آن، منی که آتش هیچ بمب، و خرابی هیچ خانه‌ای را ندیده بودم، در تصورات‌ام آسمان شهرم را از آتش و خون، قرمز می‌دیدم. فکر می‌کنم این خواب را یک بار دیده بودم و بعدها شده بود یکی از خیالات مهیب زندگی‌ام. در این خواب، ساختمان‌ها بلند بودند و بالای این برج‌ها، آسمان در آتش می‌سوخت. روزهای پایانی جنگ بود که سقوط هواپیمای مسافربری را در تلویزیون دیدم و بمباران حلبچه. پیکرهای روی آب، پیکرهای در پارچه پیچیده شده، پیکرهای روی هم افتاده، از تصویرهایی است که هرگز از یاد نبرده‌ام. کودکان بیش از بزرگسالان، تلخی به جان‌شان نفوذ می‌کند و فراموشی صحنه‌هایی که در کودکی دیده‌ایم به این آسانی‌ها ممکن نیست.
چهارشنبه, ۱۹ خرداد
«هیچ چیز به اندازه‌ای که خورشید طلوع می‌کند قابل پیش‌بینی نیست. وقتی این کتاب را می‌نوشتم، می‌دانستم تنها چیزی که بی‌شک دستِ آخر اتفاق می‌افتد این است که خورشید از پنجره اتاق کوکو داخل می‌شود و روزش را روشن می‌کند.» باب گراهام از کتاب «خورشید چطور به خانه کوکو رسید»
سه شنبه, ۲۱ اردیبهشت
عشق!
«ماجرای این که خرس کوچولو و ببر کوچولو چه‌طور نامه، پست هوایی و تلفن اختراع می‌کنند.» فکر می‌کنید خرس و ببر این‌ها را چه‌طور اختراع می‌کنند؟ نامه و تلفن و پست چرا برای خرس و ببر مهم است؟ چه چیزی انگیزه این اختراع‌ها شده؟ کتاب «نامه برای ببری» ماجرای دوستی و عشقی است که انگیزه‌ی اختراع نامه و پست و تلفن می‌شود.
دوشنبه, ۳۰ تیر
بنی یک کودک است، نه خوب است نه بد!
بنی یک بچه خوک است. خانه‌ای که بنی در آن زندگی می‌کند، شبیه خانه‌ی آدم‌هاست. کنش‌های مادرش، شبیه کنش‌های یک آدم است حتی وسایلی که دارند. ماشین لباس‌شویی، جاروبرقی و وسایلی که با آن غذا می‌پزند. مادر بنی و بنی، روی دو پای‌شان می‌ایستند. بنی روی دوپای‌اش می‌دود. آبی که آن‌ها با آن خودشان را می‌شویند، لوله‌کشی شده است!
شنبه, ۲۱ تیر
زدودن اقتدار و گشودن درِ گفت‌وگو با «سیاه و سفید»
داود خزایی*
پیشنهاد می‌کنیم پیش از شروع مطالعه، بخش نخست آن را با عنوان گسستِ واژه و تصویر، بررسی کتاب‌های تصویری ترجمه شده در ایران، مقایسه و بررسی دو کتاب «Black and White» و «سیاه و سفید» بخوانید.
چهارشنبه, ۱۷ اردیبهشت
داستانی برای همدلی و همبستگی
داستان «چتری با پروانه‌های سفید»، به قلم پرتوان «فرهاد حسن‌زاده»، روایتی از چهار شخصیت کودک در سه موقعیّت متفاوت است. چهار شخصیت کودکی که با ویژگی‌ها و پایگاه‌های اجتماعی متفاوت، در موقعیّت زمانی یکسان - آستانه تحویل سال نو - با مشکلی متفاوت دست به گریبان هستند:
یکشنبه, ۲۶ آبان
پرواز به‌سمت ریشه‌ها
وِن‌شوان؛ چائو. «پَر»، تصویرگر راجر مِلو، ترجمه سحر ترهنده، ویراستار حسین شیخ‌رضایی، تهران: فاطمی، کتاب طوطی، چاپ نخست ۱۳۹۶، ۳۶ صفحه.
یکشنبه, ۱۹ آبان
«از زمانی که شازده کوچولو را خوانده‌ام تا این لحظه، هرگز نتوانستم خود را از نفوذ این اثر خارج کنم.
در هر دوره‌ای از زندگی‌ام، شازده کوچولو یک‌بار خوانده و معنا شده است.
چون اثری چندلایه است و همیشه برای همه حرفی برای گفتن دارد.» [۱]
(ثریا قزل‌ایاغ) [۲]
شنبه, ۱۱ آبان
کتاب «فرشته پدربزرگ» داستانی معناگرا درباره مرگ و زندگی است.
سه شنبه, ۱۶ مهر
«اندیشه‌برانگیزترین امر، در زمانهٔ اندیشه‌برانگیزِ ما، آن است که ما هنوز اندیشه نمی‌کنیم.» (هایدگر، معنای تفکر چیست؟)
سه شنبه, ۲ مهر
نویسنده: فرهاد حسن‌زاده
تصویرگر: غزاله بیگدلو
انتشارات فاطمی سال ۱۳۹۶
داستان‌های واقع‌گرا، یکی از گونه‌های ادبیات داستانی است که نویسنده برشی از زندگی واقعی را با خلاقیت و با در نظر گرفتن معیارهای این گونهٔ ادبی، پیش روی خواننده قرار می‌دهد، این داستان‌ها منعکس‌کنندهٔ واقعیت‌های روزمره و حوادثی است که تاثیرگذاری آن در زندگی انکارناپذیر است.
سه شنبه, ۲۶ شهریور
پیش از گسترش مدرسه‌ها و سامانه آموزش و پرورش نو در ایران، مکتب یا مکتب‌خانه جایی بود که کودکان در آن خواندن و نوشتن می‌آموختند و باسواد می‌شدند.
چهارشنبه, ۲۰ شهریور
«گنجینه تاریخ ادبیات کودک و نوجوان» گزیده و بازنشر نو از ۱۴ عنوان کتاب و رساله انتشار یافته برای کودکان و نوجوانان و درباره کودکان و مسائل آن‌ها (آموزش، ادبیات و...) برای بزرگسالان است که تا پایان دوره قاجار (۱۳۰۴ ش. / ۱۹۲۵ م.) منتشر شده. کتاب‌هاي مجموعه «گنجینه تاریخ ادبیات کودک و نوجوان» را انتشارات مدرسه برهان، در سال‌های ۱۳۹۶، ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ چاپ و منتشر کرده است، یا در دست انتشار دارد.
سه شنبه, ۱۲ شهریور
خیالی به قامت خورشید
«بی تو این‌جا همه در حبس ابد تبعیدند
سال‌ها، هجری و شمسی، همه بی‌خورشیدند»
قیصر امین‌پور
سه شنبه, ۵ شهریور
جزیره تنهایی
دخترک بلم‌سوار به سفر درونی و دریایی خویش ادامه می‌دهد تا آن‌که «روی خط افق»، جزیره شادی خودش را پیدا می‌کند:
سه شنبه, ۲۲ مرداد
بخش پرسش‌برانگیز داستان
«ناگهان» وجه سفر دخترک بلم‌سوار از جنس گره‌های زندگی کودکانه نیست. سفر او در داستان، طولانی‌تر از آن است که به کودکی‌اش محدود شود. نخستین نشان ورود او به بزرگ‌سالی را متن با صحنه‌پردازی زمان، در دسترس ما می‌گذارد:
سه شنبه, ۱۵ مرداد
کلیات اثر
کتاب «جزیره شادی» به نویسندگی و تصویرگری «ماریت تورن کویست»-تصویرگر برجسته سوئدی، هلندی- و ترجمه «محمدهادی محمدی»-نویسنده و پژوهشگر ادبیات کودک-اثری چندوجهی و با ژرف‌ساختی چندبعدی است.
بار معنایی و ادبی این اثر که برنده جایزه بهترین کتاب تصویری بلژیک و همچنین جایزه قلم نقره‌ای هلند در سال ۲۰۱۸ شده است، به گونه ایست که مخاطب باید آن را فیلسوفانه بخواند.
سه شنبه, ۱ مرداد
با هوهوی پرسروصدای باد، سرش را از در کوتاه کپر بیرون برد. گردباد بزرگی، کمی دورتر از آن‌ها می‌چرخید و دور می‌شد. بی‌بی نالید: «لعنت بشی باد، لعنت بشی دشت که همه‌چیزمو گرفتی!»
صدای تاپ‌تاپ نرم شتری را شنید. سریع برگشت. تفنگ آماده را از زیر متکایش برداشت. از ضامن خارجش کرد. روسری را دور موهای آشفته و بلندش کشید و خودش را تا در کپر کشاند. هم‌زمان با یک پا، قطار فشنگ را پیش کشید و با پای دیگر، فرنگیس را تکان داد: «پا شو دختر، مهمون ناخونده داریم!»
(برشی از رمان دشت متلاطم)
دوشنبه, ۳ تیر